Lastik sıcaklığı nelere bağlıdır ve en uzun lastik ömrü için ideal ortam sıcaklığı nedir?
Değerli Okuyucum,
Otomobilde hızlanma, tork ve fren güçlerinin direkt olarak uygulandığı aksamlar lastiklerdir. İyi bir lastiğin; düz yolda iyi bir stabilite, iyi bir yön tutturma, yol şoklarına iyi bir dayanıklılık, yüksek hızlarda iyi bir uyum ve aynı zamanda uzun ömürlü olma özelliklerini barındırması gerekmektedir. Fiziksel olarak çalışan lastikler ısınır. Ancak lastikte ısı istenen bir durum değildir. Malum lastik yol temasında ısı olacaktır. Özellikle ısı ve nem gibi dış faktörler lastiğin ömrünü olumsuz yönde etkilemektedir.
Yük altında dönen lastik bir yandan mekanik enerjinin ısı enerjisine dönüşmesi ile ısınmakta, öte yandan bu ısıyı çevresine vererek soğumaktadır. Çalışmaya başladıktan bir süre sonra lastik belli bir sıcaklığa kadar ısınacak ve hızı değişmediği sürece bu sıcaklık bölgelerinde çok küçük çalkalanmalar gösterecektir. Eğer lastik düşük ortam sıcaklığında çalışırsa lastik iç sıcaklığı oldukça azalacak, bu durum karkasın gerginliğini düşürecektir. Aynı şekilde lastiğin çalışması sırasında su ile temasının bulunması lastiğin soğumasında faydalı olacaktır. Lastiğin sıcaklık dengesine ulaşması, kendi yapısına bağlı olduğu kadar çevre şartları ile de ilgilidir.
Lastikler için en ideal çevre sıcaklığı 15 oC’dir. Yaz aylarında lastik sıcaklığı ile çevre sıcaklığı arasındaki fark azalmakta dolayısıyla lastiğin ısısını dışarı atması zorlaşmaktadır. Lastiklerin fazla ısınması, aşınma mukavemetinin azalmasına, kat ayrılmasına ve parça kopması gibi tipik arızalara neden olabileceği için lastik ömrünü kısaltan bir faktördür. Aracın yükü de ısınmayı etkileyen bir diğer değişkendir. Lastik yük altında hızla dönerken ısınır. Lastik sıcaklığı ısınma ve soğuma miktarları arasındaki fark ile ilgilidir. İdeal bir lastik az ısınmalı ve ısı enerjisini kolaylıkla dışarı atıp soğuyabilmelidir. Aşırı yükleme, lastiğin fazla ısınmasına, yanak ve omuz bölgesinin hasar görmesine ve ömrünün kısalmasına neden olur. Dıştaki havanın ve yol yüzeyinin lastiğin ısısını alarak lastiği soğutması gerekir. Ancak sıcak havalarda bu işlem zor olduğundan lastikler daha çabuk aşınır.
Yüksek motor gücüne sahip otomobillerde, bu yüksek gücü yere aktarabilmek ve yüksek hızlara çıkabilmek için performans lastikleri tercih edilebilmektedir. Hız ile lastiğin ısınması orantılı olduğundan performans lastikleri daha çabuk ısınır. Yüksek performans lastiklerinin ömrü, yüksek hızlarda kullanıldıkları için standart lastiklere göre (kullanıma bağlı olarak) yüzde 20 daha kısa olabilmektedir.
Sözün özü: Araç kullanım hızı arttıkça lastiğin sıcaklığı yükselir. Bu sıcaklık artışı lastiğin daha fazla aşınmasının ve servis ömrünün kısalmasına sebep olur. Buna ek olarak düzgün olmayan yol yüzeyleri ve sıcak havalar da lastiklerde aşınmayı arttıran unsurlardandır.
