Dizel motorlarda yanma gürültüsü oluşumu
Dizel motorlar, yüksek termal verimlerine yüksek sıkıştırma oranlarında ulaşırlar. Bu, yanma odalarında çok kısa sürelerde yüksek basınçlara ulaşılması anlamına gelmektedir. Böylece oluşan basınç dalgaları piston, biyel, silindir kapağı ve krank yolunu izleyerek havaya gürültü olarak yayılır.
Yakıt, pistonun üst ölü noktaya ulaşmasından hemen önce püskürtülür, hava ile karışıp yeterli yüksek sıcaklık ve basınçta püskürtülmesinden belli bir zaman sonra tutuşur. Püskürtme ile tutuşma arasında geçen zamana “Tutuşma Gecikmesi”adı verilir. Bu gecikme, yanma gürültüsü açısından oldukça önemlidir. Tutuşma sonrası buharlaşıp hava ile karışan yakıt, çok hızlı yanar ve bunun sonucunda yüksek sıcaklık ve basınç artışı meydana gelir.
Yanma basınç dalgalarının gürültü üretme potansiyeli için bir başka gösterge, frekans spektrumudur. Silindir basıncı frekans spektrumun genel görünümü, frekansın artması ile azalan eğrilerdir.
Kaynak: Metin Gümüş, “Dizel Motorlarında Tutuşma Gecikmesinin Kimyasal Kinetik Modellenmesi”, Doktora Tezi, İstanbul, 2004.
