Dizel motorlara yüzde 100 doğalgaz uygulaması nasıl gerçekleştirilir?

1999/96/EG sayılı AB Yönergesi; Euro 3, Euro 4 ve Euro 5 emisyon grubu yanında “çevreye oldukça dost araçlar”(Enhanced Environmentally friendly Vehicle – EEV) için geçerli olan “zorunlu”sınır değerleri belirler. AB Komisyonu “enerji temini güvenliği konusunda bir Avrupa stratejisine doğru”2020’ye kadar yakıt pazarında doğalgazın payı % 10 ve alternatif yakıtların payı toplam % 20 düzeyinde olmasını ön görüyor.

Dizel motorları, doğal gaz motorlarına fakir karışımlı doğal gaz motoru veya stokiyometrik karışımlı doğal gaz motoru olarak dönüştürülebilmektedir. MAN firması böyle bir dönüşümü MAN D28 motorları üzerinde yapmıştır. Bu dönüşümde motor parçalarını hiç değiştirmeden aynen kullanarak düşük maliyet ve kalıcı bir çözüm oluşturmuştur. Silindir başı ve pistonlarda ateşleme ve yanmada gerekli dönüşümler yapılmıştır.

Yanması Otto motorları prensibinde oluşturulmuştur. Burada enjektör yerine buji ve enjeksiyon pompası yerine yüksek gerilim distribütörü kullanılmıştır. Karışım mevcut karbüratörlere benzeyen bir karıştırıcıda hazırlanmaktadır. Egzoz gazının temizlenmesi için egzoz sistemine üç yollu katalitik konvektör monte edilmiştir. Her türlü koşulda işletme ve emisyon tutumunda bir düzeni sağlamak amacı ile, gaz motorlarında ek önlemlerin alınması gerekmektedir. Örneğin rölanti devri ayarı ve max. devir ayarı, rölanti karışımını sağlayan manyetik supap ve sürmenin kapatılması vb. Bunlardan başka araçtan gelen farklı enformasyonlar değerlendirilir. Bu değerlendirme, merkezi kumanda birimi kanalı ile yapılmaktadır.

Dizel motoru ile mukayese edildiğinde % 5’lik bir güç kaybı vardır. Bu kayba gaz miktarı kadar azaltılan hava emiş hacmi sebebiyet vermektedir ancak gaz sürgüsünün kaçınılmaz sürgü kaybı ve venturi karıştırıcısı da kayba sebebiyet vermektedir.

Sonuç olarak MAN’ın doğalgazlı motorları; Benzinli Motor Prensibine göre yanma işlemi sağlayan, Çalışması dizel motorundan daha sessiz olan, üretimde uzun süreden beri kullanılan D28 tipi dizel motorları esas alan bir çözüm. Çeşitli değişikliklerle -silindir başı, pistonlar ve piston segmanları, enjeksiyon memesi yerine bujiler- benzinli motor prosesine adaptasyonu yapılabilmektedir. Yakıta bağlı olarak dizele oranla daha düşük ham emisyon, Bu uygun emisyon temelinde atık gaz değerlerini EEV seviyesine düşürmek için katalizatörler devreye konulmuştur. Motorda kullanılan elektronik sayesinde motor, yakıtın farklı yanma değerlerine göre ayarlanabilmektedir.

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

1 Cevap

  1. Ahmet Çitil dedi ki:

    Motordan, makinadan, teknolojiden bu kadar anlayan değerli bir insanın İsparkta ne işi var.
    Tubitak ta veya kapsamlı bir ARGE si olan yerde olmalıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir