Motorlarda hacim küçültmeyi (downsizing) sınırlayan süperşarj/turboşarj boşluk faktörü

Yazar: · Yayımlanmış · Güncellendi

Süperşarjlı ve turboşarjlı motorlarda, düşük devirlerden yüksek devirlere geçişte turbo boşluğu (turbo-lag) çok önemlidir. Gelişmiş turboşarj teknolojileri, tamamlayıcı stratejilerle birleştirilmek zorundadır.
Tabi emişli işletimlerde düşük devirlerde yüksek tork üreten motorlar tasarlamak gerekir. Tabii silindir dolgusu, piston devrinin arttırılması -uzun strok tasarımı, küçük biyel/krank oranı (sinusidal piston hareketi oldukça düşük devirlerde torku azaltır)- ile düşük motor devirlerinde arttırılabilir. Daha yüksek piston hızı, düşük devirlerde motor silindir dolgusunu yükselten bir emme manifoldu ile birleştirilmek zorundadır. Düşük devirlerde silindir dolgusu ne kadar iyi olursa, egzoz akışı o kadar yüksek ve turbonun tepki vermedeki gecikmesi de o oranda kısa olur.
Birinci vites ve ikinci vites için düşük bir dişli oranıyla, taşıtın duruşundan harekete geçişinde ortalama motor devrini ve egzoz akışını arttırmak mümkündür. Bu durum tekerlek torkunun daha büyük olmasını sağlar ve turbonun tepki vermedeki gecikmesini azaltır.
Turbonun tepki vermedeki gecikmesini azaltmanın bir yolu da VCR uygulamasıdır.  Turboşarjın türbinini besleyen egzoz gazlarının entalpisini arttırmak için sıkıştırma oranı azaltılabilir. Zira VCR, yüksek güçte egzoz gazlarının sıcaklığını azaltmalıdır. Bu amaca yönelik olarak daha sofistike turboşarjlar -değişken geometrili turboşarjlar- uygulama yoluna gidilmiştir.

Kaynak: Dr. Abdullah DEMİR tarafından 09/05/2010 tarihinde hazırlamış olan ve bu tarihte henüz yayımlanmamış olan “Küçük Hacimli – Yüksek Performanslı Motor Teknolojileri ve Uygulamaları” makalesinden derlenmiştir.

Dr. Abdullah DEMİR
1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında
Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı.
1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını
tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi
olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren
Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin
Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul
Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü,
Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında
Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı
Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları,
alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası
dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları
bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında
Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel
Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik
Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi
Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin
editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve
iki çocuk babasıdır.
Bir yanıt yazın 
E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir