LPG’nin benzinli motorlarda kullanılmasına yönelik yapılan çalışmalar
Smith ve arkadaşları (1997) tarafından yapılan çalışmada 1,4 litrelik bir motorda LPG ve benzin yakıtları kullanarak emisyon ve verimlilik bakımından karşılaştırma yapılmıştır. LPG ile çalışmada HC emisyonlarının benzine göre daha düşük çıktığı, CO emisyonunun ise motor devrine göre farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir [1]. İçingür ve Haksever (1998), buji ateşlemeli bir motorda LPG yakıtın motor karakteristiklerine etkisini incelemişlerdir. LPG kullanımında motorun maksimum moment ve egzoz emisyonu değerlerinin benzinli motor değerlerinden daha düşük olduğu belirlenmiştir [2].
Dinler ve Yücel (2003) iki farklı motorda LPG ve benzinli çalışmanın motor performansına etkilerini deneysel olarak incelemişlerdir. LPG ile çalışmada benzinli çalışmaya göre motor momentinde %1,5 ve %8 azalma olmuştur [3]. Murillo ve arkadaşlarının (2005) yapmış olduğu çalışmada buji ateşlemeli bir motorda LPG kullanımında benzinli çalışmaya göre önemli bir güç kaybı olmaksızın özgül yakıt tüketiminde, CO ve HC emisyonlarında önemli düşüşler elde edilmiştir. NOx emisyonunda ise yükselme meydana gelmiştir [4]. LPG’nin benzine göre daha yüksek oktan sayısına sahip olması, buji ateşlemeli motorlarda daha yüksek sıkıştırma oranlarında kullanılabilmesine olanak vermektedir. Kim ve Bae (2000) dört silindirli buji ateşlemeli motorda LPG ve doğal gaz kullanımının değişik çalışma koşullarında, 8,6:1 ve 10,6:1 sıkıştırma oranında performans ve HC emisyonlarına etkilerini incelemişlerdir. Yüksek sıkıştırma oranında fakir karışımla çalışma ile her iki yakıtta da motor veriminin arttığı, NOx ve CO2 emisyonunun azaldığı ve bazı HC türlerinde artma olduğunu tespit etmişlerdir [5]. Akbaş ve arkadaşları (2003) tarafından yapılan çalışmada LPG ile çalışan buji ile ateşlemeli bir motorun sıkıştırma oranı artırılarak özgül yakıt tüketimi ve motor gücüne etkileri araştırılmıştır. Sıkıştırma oranının 9,5:l’den 13:l’e artışıyla birlikte yakıt tüketiminde ortalama %12 azalma, motor gücünde yaklaşık %7 artış elde edilmiştir [6]. Çelik ve Balki (2007) tarafından yapılan çalışmada, tek silindirli bir motorun sıkıştırma oranı 5:1’den 9:1’e artırılmış ve LPG ile çalıştırılarak performansını arttırma olanakları deneysel olarak araştırılmıştır. Sonuçlar; düşük güçlü motorlarda yüksek sıkıştırma oranında LPG kullanımının, motor performansını önemli ölçüde arttırdığını ve egzoz emisyonlarını azalttığını göstermektedir[7]. Sayın ve arkadaşları (2005) tarafından yapılan çalışmada benzin ve çift yakıt (%90 benzin+%10 LPG) kullanımının emisyon ve performans parametreleri üzerine etkisi incelenmiştir. Çift yakıtlı çalışma ile özgül yakıt tüketiminde %4, CO’da %13, HC emisyonlarında %5 azalma sağlanmıştır[8]. Ayrıca buji ateşlemeli motorlarda silindir içerisine direkt yakıt püskürtme teknolojisinin gelişmesiyle birlikte LPG’nin sıvı fazda püskürtülmesiyle ilgili çalışmalar da yaygınlaşmıştır [9-12].
Kaynak: Metin GÜMÜŞ, “Çift Yakıt Enjeksiyonlu Buji Ateşlemeli Bir Motorda LPG Kullanım Oranının Performans ve Emisyon Karakteristiklerine Etkisi”, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ., Cilt 24, No 2, 265-273, 2009 Vol 24, No 2, 265-273, 2009