Araç tasarımında lastik ölçüleri nasıl belirlenir?
Motorlu karayolu taşıtlarında, taşıtın yükü önce şasiye sonra da süspansiyon sistemi üzerinden tekerleklere bindirilir. Tekerlekler başlıca iki kısımdan oluşur. Birinci kısım çelik ve alaşımlarından yapılan jant, ikinci kısım ise yere temas eden yumuşak kısım, tekerlek lastiğidir. Lastikler, araca direkt olarak bağlanamazlar, jantlar üzerine yerleştirilmiştirler. Jantlar, lastikleri üzerlerinde taşıyarak lastiklerin görevini en iyi şekilde yerine getirmesini sağlar. Jantlar, sürüş emniyetini sağlayan hayati parçalar oldukları için, dikey ve yanal yüklere, sürüş ve frenleme kuvvetlerine ve üzerlerine etkiyen çeşitli diğer kuvvetlere dayanacak şekilde yeterli dayanıklılıkta olmalıdır.
Tekerlek lastikleri günümüzün değişen, gelişen ortamında önemli bir yere sahiptir. İnsanların can ve mal güvenliği açısından büyük önem taşır. Otomotiv sanayindeki gelişmeler ne kadar hızlı olursa olsun esas sınırı yine lastikler belirleyecektir. Bu yüzden lastik üreticileri araştırma ve geliştirmeye büyük yatırımlar yapmaktadırlar.
Bu temel girişten sonra taşıt dizaynında lastik seçimine gelelim. Lastik ölçüleri üretilen araçtan beklenen gereksinmeleri karşılayacak şekilde seçilir. Emniyetten sonra, ekonomiklik taşıtların lastiklerinin seçiminin ana odak noktasını oluşturur. Ayrıca uzun çalışma ömrü, düzgün aşınma geometrisi, düşük yuvarlanma direnci, iyi çekiş özelliği, düşük ağırlık, zincir takılabilmesi ve kaplanabilme olasılıkları göz önüne alınır. Binek araçların lastiklerinin aksine, ticari araçların lastiklerinin yuvarlanma dirençleri, % 20- 30 düzeyinde yakıt tüketimi üzerinde daha büyük bir etkiye sahiptir. Abdullah DEMİR/09.07.09
