Teknik: Emniyet Kemerleri Nasıl Koruma Sağlar?

Günümüzde maalesef halen daha emniyet kemeri takmamak için türlü bahaneler üreten sürücüler görüyorum. Sadece bahaneler de değil, bu noktada kişilerin egoları da ne yazık ki ön planda oluyor. “Ben iyi sürücüyüm, kaza yapmam”, “Benim gibi mükemmel bir sürücü kemer takmaz” gibi egonun ön planda olduğu söylemlerine sık rastlıyoruz. Fakat maalesef bir kaza anında o balon gibi şişmiş olan egoların hiçbir koruma sağlamadığını, aksine esas şişmesi gereken hava yastıklarının da etkin koruma sağlayamamasına sebep olduğunu gözlemliyoruz.

Bu yazımda emniyet kemerinin kaza anındaki çalışma şeklinden bahsederek neden takılması gerektiğini anlatmaya çalışacağım. Emniyet kemerinin hayati önemini her fırsatta belirtmeyi mesleki bir sorumluluk olarak görüyorum.

Nedir Emniyet Kemeri?

Kaza olsun olmasın, sürücü ve yolcuları taşıtın koltuklarına sabitleyerek taşıt içerisinde serbestçe savrulmalarını engelleyen güvenlik donanımıdır. Fakat emniyet kemerleri sürücü ve yolcuları sadece koltuğa bağlamakla kalmaz, hayata da bağlar.

Otomobillerin pasif güvenlik sistemleri sürücü ve yolcuların emniyet kemeri taktıkları var sayılarak geliştirilir. Hava yastıkları başta olmak üzere, tüm pasif güvenlik unsurları emniyet kemerleri takılı ise gerçekten koruma sağlarlar. Aksi halde korumak yerine ölüme sebebiyet dahi verebilirler.

Emniyet Kemeri Hem Aktif Hem Pasif Güvenlik Donanımıdır

Aktif güvenlik, bir kaza yaşanmadan önce o kazanın önlenmesine yönelik olan güvenlik sistemlerine verilen genel isimdir. Emniyet kemeri bu anlamda yapılan ani manevralarda ve panik frenajlarda sizi koltuğa sabitlediğinden aktif olarak güvenliğinizi sağlar. Böylece araç içerisinde serbestçe savrulmayacağınız için kontrolü kaybetmemenize yardımcı olur.

Pasif güvenlik ise, bir kaza yaşandığı takdirde, o kazanın etkilerini en aza indirmeye yönelik olan güvenlik sistemleridir. Emniyet kemerinin bu anlamda çok sayıda işlevi söz konusu:

Otomobillerimizde birçok pasif güvenlik donanımı var. Hava yastıkları, aktif gergi sistemleri, çelik güvenlik kafesi ve çelik barlar başlıca pasif güvenlik unsurları. Otomobilimizi satın alırken son derece önemsediğimiz bu güvenlik donanımları sizce bir kaza anında gerçekten bizi koruyabilirler mi?  Pasif güvenlik sistemlerinin sizi koruyabilmesinin önündeki tek şart, emniyet kemerinin takılı olması. Nasıl mı? Kazaya maruz kalan bir sürücü üzerinden açıklayalım:

Önden Çarpışma: Çarpışmalarda hız azalması, fren anındaki gibi değildir. Otomobilin bütün hızı birkaç milisaniye içerisinde tamamen biter. Sürücünün kendi ağırlığından kaynaklanan momentumu kollarıyla direksiyona tutunarak karşılaması imkânsızdır. Emniyet kemeri takılı olan sürücünün, önden çarpışma esnasında bütün ağırlığı emniyet kemerine biner. Zaten modern otomobillerde var olan “emniyet kemeri aktif gergileri” o anda ateşlenerek emniyet kemerinin bolluğunu alır ve sürücünün koltuğa tam olarak yerleşmesini sağlar. Kalçadan sıkıca kavrayan emniyet kemeri ayrıca omuz ve göğüs bölgesinden de vücudu tutarak koltukta kalmasını sağlar. Böylece sürücü konsol ve direksiyona çarpmayacağı için hasar görme olasılığı son derece düşer. Ön hava yastıkları ise kafanın ve göğsün öne hareketinden kaynaklanabilecek herhangi bir hasar görmemesi için açılarak direksiyon ve konsola çarpmayı engeller. Emniyet kemeri takılmadığında ise, vücut kaza anında doğruca direksiyon ve konsola çarpar. Hava yastığı ise kafa ve üst göğüs bölümünden sürücüyü geri iteceğinden sürücünün vücudu konsolun altına doğru girmeye başlayacak, dizleri ezilecek, göğüs direksiyona vuracak ve boynuna aşırı derecede yük binecektir. Yani emniyet kemeri varken burnunuzun kanamasını engelleyen hava yastıkları, emniyet kemeri takılmadığında ölümünüze sebep olacaktır. Bunu engellemek için birçok üretici emniyet kemerleri takılmadığında hava yastıklarının açılmaması veya açılsa bile en düşük patlama şiddetinde açılmasını sağlamak için otomobilleri programlıyor. Fakat bu önlem duvara vurur gibi konsol ve direksiyona vurmaya engel olmuyor.

Yandan Çarpışma: Önden çarpışmaların aksine yandan çarpışmalarda yaklaşık 16-20 cm arası bir mesafede darbenin sönümlenmesi gerekir. Yandan çarpma anında enerjinin büyük bölümü B sütunlarına biner. Kapı içi güvenlik barları, aldığı enerjiyi A, B ve C sütunlarına aktararak darbenin iç mekâna ulaşmasını engeller. Başta B sütunu olmak üzere sütunlar enerjiyi şasinin taban çerçevesine aktararak enerjinin tüm otomobile yayılmasını ve sönümlenmesini sağlarlar. Taban çerçevesinin zeminden iki B sütununu arasında uzanan kiriş bölümü, güvenlik kafesinin formunun bozulmamasında başlıca öneme sahiptir. Bu esnada emniyet kemerleri kalçadan kavrayarak kişinin koltukta kalmasını sağlar. Böylece yandan gelen darbeden korunmak için kişi, yan hava yastıkları dışında koltukların yan desteklerinden de faydalanabilir. Açılan yan hava yastıkları ezilen kapı ve kirişin kalça ve bel bölgesine zarar vermesini engellerken, perde hava yastıkları kafanın aracın sütunlarına veya yandan çarpan taşıtın parçalarına vurmasına engel olur. Yani hava yastıkları yine tamamlayıcı güvenlik önlemidir. Emniyet kemeri takılmadığında, yandan alınan darbede araç içerisindekiler darbenin alındığı tarafa doğru savrulurlar ve o esnada iç mekâna doğru ezilmekte olan kapı ve sütunlara çarparlar. Ayrıca araç içerisindeki yolcuların birbirlerine çarpması da ölümcül yaralanmalara yol açar. Hava yastıkları açılsa bile bu kadar yüksek bir yüke karşı koruma sağlayamazlar. Emniyet kemeri olmaması bu esnada kişilerin yan camdan dışarıya fırlamalarına da sebebiyet verebilir.

Takla Anında: Kontrol kaybı veya bir kaza neticesinde taşıt takla atmaya başlayabilir. Bu esnada doğru oturma pozisyonu ve takılı olan emniyet kemerleri hayat kurtarır. Taşıtın taklası esnasında araç içerisinde serbestçe savrulmak yerine koltukta sabit kalmak en güvenlisidir. Böylece yandan ve tavandan alınan darbeler direkt olarak içeridekilere ulaşmaz. Tavan ezilse dahi, doğru oturma pozisyonunun ve koltuk başlıklarının yardımıyla kişiler ezilen tavanın itmesi ile öne (dizlere) doğru eğilirler. Cenin pozisyonuna yakın olan bu pozisyon yaralanma riskini de en aza indirir. Koltuk ile tavan arasında gerekli yaşamsal boşluk kalacaktır. Fakat kemer takılmadığında her şey değişir.  Çamaşır makinesini düşünün. Nasıl ki çamaşırlar tamburun içerisinde yukarı aşağı savrulurlar, kemer takmayan sürücü ve yolcular da takla anında aynı şekilde araç içerisinde savrulacaklardır. Bu savrulmayla ezilen tavan veya o anda açılan kapılar da eklenebilir. Kişi araç içerisinden dışarıya fırlayabilir.

Arkadan Çarpma: Arkadan çarpmada kemerin etkisi yok gibi görünebilir fakat gerçek böyle değil. Arkadan çarpma anında araç içerisindekiler koltuklarına gömülürler. Koltuk iskeletleri bu anda aldıkları ani yük ile geriye doğru bir miktar yatar. Kemer takıldığında kişi koltuğa sabitleneceği için yerinde kalır ve kafanın geriye hareketi de bir pasif güvenlik donanımı olan koltuk başlıkları tarafından engellenir. Kişinin emniyet kemeri yoksa koltuktan ayrılır ve kafasını tavana çarpabilir. Koltuk başlıkları bu durumda etkisiz kalacaktır. Boyun kırılması ile sonuçlanabilecek bu tip kazalar zannedilenin aksine son derece ölümcüldür.

Sonuç olarak emniyet kemerleri, taşıtın güvenlik sistemlerinin iş görmesini sağlayan temel güvenlik sistemidir. Emniyet kemerinizi takıyorsanız Euro-NCAP notu yüksek olan ve çok sayıda güvenlik donanımına sahip olan otomobiliniz sizi gerçekten koruyacaktır. Aksi halde dünyanın en güvenli otomobiline de sahip olsanız otomobiliniz ölümünüze/yaralanmanıza engel olamayacaktır. Egonuzun sizi öldürmesine izin vermeyin. Emniyet kemerlerinizi her zaman takılı tutun ve hayata bağlı kalın.

Bizden Söylemesi…

Enis BÜYÜKTAŞ

Enis BÜYÜKTAŞ

1990’da İstanbul’da doğdu. İlköğretim, orta öğretim ve liseyi İstanbul’da tamamladı. 2010 yılında Adnan Menderes Üniversitesi Söke MYO Otomotiv Ön Lisans programını tamamladı. Aynı yıl dikey geçiş sınavını kazanarak Marmara Üniversitesi’ne kabul edildi. 2013 yılı itibari ile Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Otomotiv Öğretmenliği Lisans eğitimini tamamladı. Üniversite eğitimi süresince Mitsubishi’de Satış temsilcisi olarak görev yaptı. Üniversite eğitiminin ardından Mercedes ve Renault'da satış danışmanı olarak görev yaptı. Sonrasında 2015 yılında Borusan Oto İstinye'de Garanti Uzmanı olarak görev yapmaya başladı ve halen devam etmektedir.

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir