Yerli otomobil hedefine 20 öneri
Otomobillerde günümüzde güç kaynağı olarak benzin ve dizel motorlar kullanılmaktadır. Otomotiv sektörü; yakın gelecekte hibrid, orta vadede hem menzili arttırılmış elektrikli hibrid ve elektrik, uzun vadede ise tam elektrikli ve yakıt hücreli otomobillerin hakimiyetinde şekillenecektir. Bu durumda “Yerli otomobilin” güç kaynağı olarak start-stop özelliği ve fren enerjisi geri kazanım sistemi olan yarı hibrid benzinli bir motorla başlamak doğru bir tercih olabilir. Yerli otomobil çıkışını; tasarım, patentli ürün ve yerlilik düzeyi, motor seçimi, ucuz ya da geleceğe yatırımı, iç ve uluslararası pazar hedefi, satış için finansal model gibi konulara getirilecek çözümler belirleyecektir. Öncelikli olarak yerli otomobil üretiminin yapılabilirlik etüdünün çıkarılması gerekir. Bu etüt devlet öncülüğünde ve ilgili tarafların tamamının yer olacağı bir kurulla yürütülmelidir. Devlet projenin hayata geçirilmesinde hem ARGE desteği hem de gerekli vergi düzenlemeleri ile bu sürecin hızlandırılmasını sağlamalıdır. Bu bağlamda yerli otomobil yapımında;
Fizibilite (Yapılabilirlik) ve rantabilite (karlılık) etüdünün acilen çıkarılması,
Partner/Ortak olarak seçilecek firma ile yurt dışı pazar olanaklarının araştırılması,
Kısa, orta ve uzun vadeli yerlilik ve markalaşma stratejilerinin çıkarılması. Ayrıca parça-kompanent bazında belli kısmının patentlenmesi ve bir patentleme stratejisinin oluşturulması,
Toplu taşıma araçlarında elde edilen tecrübe ve bu alanda yerli markaların olması bağlamında “yerli minibus/midibüs/otobüs” projelerinin de gerçekleştirilmesi,
Ortak tasarım yetkinliğine sahip firmaların bir araya getirilmesi ve yan sanayinin proje başlangıcında tasarıma ortak olma olanaklarının arttırılması,
Motor ve aktarma organları teknolojilerinde özgün yerli tasarıma öncelik verilmesi,
Otomotiv ile ilgili ihtiyaca yönelik olarak üniversitelerde lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde uzmanlık faaliyetlerinin artırılması./yürütülmesi. Ayrıca üniversitelerde her biri farklı bir ihtiyacı gidermeye yönelik olarak otomotiv araştırma enstitülerinin kurulması,
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın otomotiv konusunda kurumsal kapasitesinin daha da güçlendirilmesi,
Yerli otomobil üretiminde hem iç hem de uluslararası pazarın dikkate alınması, ihtiyaç ve fırsat analizinin iyi yapılması,
Güç kaynağı olarak start-stop özelliği ve fren enerjisi geri kazanım sistemi olan sürekli mıknatıslı fırçasız doğru akım motorlu (permanent magnet brushless DC motor) paralel hibrid benzinli ya da dizel bir motor seçilmesi,
Teknoloji transferi ve üretimi arasındaki döngünün yönetilebilmesi,
İç pazara yönelik vergi indirimi ile cazip bir otomobilin piyasaya sunulması ve vergi indiriminin yerlilik miktarına orantılı olarak uygulanması,
Türkiye’deki yerleşik otomobil üreticilerine, bireylere vergi avantajı sunabilecek bir düzenlemeyle kiralama hakkı getirilmesi,
Seri üretim öncesi, kapsamlı hızlandırılmış ömür testlerinin yapılması ve aracın çocukluk hastalıklarının tespit edilmeye çalışılması,
İç pazar için üretilecek yerli otomobil olarak; manuel, otomatikleştirilmiş manuel ve tam otomatik şanzıman seçeneklerinin sunulabildiği B ve C segmenti üyesi sedan karoserili bir araç seçilmesi,
Başlangıçta en az üretim hedefi 200 bin araç/yıl seçilmeli,
Ana-yan sanayi ilişkilerinde etkin bir sinerji oluşturulması,
Partner, para, zaman, sabır ve hedef birlikteliği sağlanmalı,
Tüm stratejiler 20-30 yıllık bir projeksiyonla yürütülmeli ve hibridle başlanıp yerlilik düzeyi arttırılmış tam elektrikli araçların yapılmasına odaklanılmalı,
İhracat-ithalat prosedürlerindeki bürokratik işlemlerin/giderlerin minimize edilmesi gibi önerilerin dikkate alınması gerekir.
Not: Bu yazı Yrd. Doç. Dr. Abdullah Demir ve Doç. Dr. Metin Gümüş tarafından Mimar ve Mühendis Dergisi’nde (Şubat 2012) yayımlanan “Yerli otomobil çalışmalarına yönelik öneriler” konulu makaleden istifade edilerek hazırlanmıştır.
