Yuvarlanma direnci ile yakıt tüketimi arasındaki ilişki

Hareket halindeki bir taşıta etkileyen kuvvetler, tahrik ve direnç kuvvetleri olarak gruplandırılabilir. Tahrik kuvveti, motor tarafından tekerleklere iletilmekte ve tekerlek ile yol arasındaki etkileşime bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Temel direnç kuvvetleri ise, aktarma organları, yuvarlanma ve hava dirençleridir. Sürüş koşullarına bağlı olarak bunlara ivme ve yokuş direnci de eklenmektedir. Bu direnç kuvvetlerinden yuvarlanma direnci; aracın yüklü ağırlığına, yol yüzeyinin türüne ve lastik üretiminde kullanılan malzemelere, yapı ve dizaynlarına bağlı olarak değişir. Yuvarlanma direncini oluşturan ikincil nedenler olarak da; tekerlek yatağı, yağ keçesi sürtünmesi ve transmisyon sistemindeki yağın çalkalanmasıdır. Yuvarlanma direnci, tekerlek yuvarlanırken zeminle temas bölgesinin ezilmesi, bu bölgeye giren lastik elemanlarının sıkışması, çıkan elemanların uzaması, bu olayın zeminde asimetrik bir basınç doğurması ve sıkışıp uzama olayının kayıplı olmasından kaynaklanmaktadır.
Taşıtın ağırlığının artması seyir halindeki taşıta etki eden yokuş ve ivme dirençlerini arttırır. Bu dirençlerin artması ise fazladan güç ihtiyacı ve dolayısıyla fazladan yakıt sarfiyatı demektir. Buna ilaveten lastik hava basıncı, lastiklerde meydana gelen deformasyonu ve dolayısıyla seyir anında taşıta etki eden yuvarlanma direncinin mertebesini belirler. Lastik hava basıncının azalması yuvarlanma direncini arttırır ve lastiğin maksimum yük taşıma yeteneğini azaltır. Yuvarlanma direncinin artması, belirli seyir şartında motordan daha fazla güç çekilmesini gerektireceğinden, yakıt tüketimini olumsuz etkiler. Lastik hava basıncı arttırıldıkça, lastikteki deformasyon azalır fakat seyir anındaki yol darbelerinin taşıt gövdesine geçme eğilimi artar. Bu durum, hem taşıtta seyir halinde olan sürücü ve yolcuları konforsuz yolculuk yapmasına hem de taşıtın teknik ömrünün azalmasına sebep olur.

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir