İkinci el otomobil alırken nelere dikkat etmeliyim?

Ruhsatı sahibinden satın almak. Öncelikle ruhsat sahibinden otomobil satın almaya özen gösterilmelidir. Aracıdan otomobil alınıyorsa ruhsat sahibiyle görüşülmek istendiği belirtilmeli ve mutlaka görüşülmelidir.

Şasi numarasına ve motor numarasına dikkat! Aracın ruhsatında yazan şasi ve motor numaralarını aracın üzerindekiler ile karşılaştırın ve aynı olup olmadığını kontrol edin.

Fiyat karşılaştırması yapın. Karar verdiğiniz marka ve model otomobili almadan önce mutlaka fiyat araştırması yapın. Gerek gazete ilanlarını, gerek galerileri, gerekse de açık otomobil pazarlarını iyice araştırın. Fiyatları karşılaştırıp daha sonra otomobili almaya niyetlenin. Ne kadar çok otomobile bakarsanız, alacağınız otomobilin fiyatı o kadar içinize siner ve en avantajlısını alabilirsiniz.

Otomobili gündüz inceleyin! Kullanılmış otomobil alırken tam anlamıyla inceleyebilmek, basit çizik ve darbeleri görmek için mutlaka gün ışığına ihtiyaç var. Bu nedenle satın almayı düşündüğünüz otomobili mutlaka gündüz gözüyle görün.

Karoseride tadilat olup olmadığına bakın! Karoserideki çürük yerler; sticker, fiberglas veya macunla tadilata tabi tutulmuş olabilir. Bunu anlamak için bir kalemle kaportaya vurup gelen sesi dinleyin. Sacla fiberglasın vereceği ses birbirinden farklıdır. Sac daha tiz, fiberglas ise daha tok çınlama sesi verir. Bunu suyla en çok temas eden kaput içi, çamurluk üstü, kapı kenarları gibi bölgelerde denemeniz yeterlidir.

Şasiyi dikkatle tetkik edin! Şasinin tamir görmemiş olmasına dikkat edin. Şasinin eğilip sonra düzeltilmiş olması otomobilin fiyatını ucuzlatır. Otomobil takla atmış ve kasa yenilenmiş olabilir. Bunu da şasinin bağlantı noktalarında sökülüp takılma ve anahtar izleri arayarak tespit etmek mümkündür.

Kilometreyi ihmal etmeyin! İkinci el otomobil alırken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri de yaptığı kilometredir. Çünkü bir otomobilin yıpranmasıyla doğru orantılı olan en belirgin değişkendir. Kilometre göstergesinde oynama yapılıp yapılmadığını da ya aracın bakım kitapçığına bakarak ya da bir uzmanına göstererek anlayabilirsiniz. Direksiyon simidi, vites topuzu, pedallar ve aracın iç döşemelerindeki yıpranmalar size aracın kilometre değeri hakkında bir ipucu verebilir.

Aracın bakım kayıtlarına dikkat edin! Aracın servis kayıtlarını gösterir belgelere veya yağ değişim kartına bakarak periyodik bakımlarının düzenli olarak yapılıp yapılmadığını kontrol edin.

Aküyü kontrol edin! Alacağınız otomobilin kaputunu kapatmadan önce aküsünü kontrol etmeyi unutmayın. Akü kutup başlarında oksitlenme olmadığından ve akünün çatlak olup olmadığından emin olun.

Lastikleri inceleyin. Aracın lastiklerini ve stepnesini aşınma ve balanssızlık yönünden kontrol edin.

Boya ve karoserinin incelenmesi. Aydınlık bir ortamda; aracı, boya ve karoseri hasarlarına karşı inceleyin. Parçalar arasındaki renk farkı, eşit olmayan boşluklar, iç kısımdaki cıvataların değişmiş olması, kapıların rahat açılıp kapanmaması aracın daha önceden işlem görmüş olduğunun işaretidir. Kaportayı incelerken parçaların montajında kullanılan somunların değişip değişmediğini kontrol edin. Ayrıca her otomobilde fabrika montajında kullanılan teknikler vardır. Bu teknikler zamanla bozulur ve gözle görülür hale gelir. Ama araç bir hasar görmüşse veya değişiklik yapılmışsa, bunu anlamak için otomobilin ek yerlerinde kullanılan elastiki fabrikasyon macunlara dikkat etmek gerekir. Fabrikalarda puntolama sistemi robotlar tarafından yapıldığı için, kaportadaki bir değişiklikte ustanın elle aynı sonucu vermesi mümkün değildir. Buradan otomobilin hasarlı olup olmadığı kolayca anlaşılabilir.

Boyanın orijinalliğini kontrol edin. Ayna kenarı, kenar çıtaları, anten bağlantı yeri, tampon gibi yerlerde boya izlerinin olması, otomobilin boyasının orijinal olup olmadığını gösterir. Kapı veya cam fitilleri de kontrol edilerek aracın boyanıp boyanmadığı tespit edilebilir. Ayrıca otomobilin çeki kancası ve demiri gibi zor görülen kısımlarında unutulan bir bant da boya yapıldığının somut bir kanıtıdır.

Kaput ve kapılara inceleyin! Kaput veya kapıların kapandığında birleşim yerlerinin birbirine eşit olması gerekir. Eşit olmaması parça değişimine işarettir.

Paslanma açısından öncelikle menteşeleri kontrol edin. Otomobilde paslanma olup olmadığını ilk bakışta anlamak bazen zor olabilir. Bunu anlamak için paslanmanın başlangıç noktaları olan kapı, bagaj ve kaput menteşelerinin etrafına bakmalısınız. Tavan, tavan çıtalarının kenarları ve çamurlukların metal kısımları paslanmaya müsait yerlerdir. Bu bölgelerdeki tahribata dikkat edilmelidir.

Bombelerin düzlüğünü kontrol edin. Otomobilin yanlarında bulunan bombelerde herhangi bir şekil bozukluğu varsa, bu durum aracın darbe aldığını gösterir. Bunu tespit etmek için otomobilin sol ve sağ köşelerinden bombelere göz hizasından bakabilirsiniz.

Cam ve far çatlaklarına dikkat. Aracı, camlarının ve farlarının çatlak olma ihtimaline karşı kontrol edin. Camdaki ufak bir çatlağın ileride büyüyebileceğini sakın aklınızdan çıkarmayın.

Motor ve vites kutusu yağ seviyelerini kontrol edin. Aracın motor kaputunu açarak motor ve vites kutusu yağ seviyelerini kontrol edin. Yağ kaçağı olup olmadığını, bağlantı elemanlarının ve hortumların sağlamlığını kontrol edin. Aracın altını kontrol ederek herhangi bir sızıntı olup olmadığına bakın.

Radyatör ve hortumları kontrol edin. Radyatörün ve motor hortumlarının su kaçırıp kaçırmadığına bakın. Radyatör suyunu kontrol edin, eğer su paslı ve yağlıysa sorun var demektir. Radyatör, motor çalışırken köpürme yapıyorsa, bu silindir kapağı contasında kaçak olduğunu gösterir.

Motoru bir ustaya veya servise gösterin! İkinci el otomobil alırken mümkünse motordan anlayan bir tamirciyle yola çıkın. Kullanılmış otomobil alırken öncelikle motor kontrol edilmeli. Bu sebeple almayı düşündüğünüz otomobili ya servisine gösterin ya da yanınıza motordan anlayan bir ustayı alın. Kaput açıldığında öncelikle motor kapağı açılıp yağ akıtması kontrol edilmeli ve contaların yağ sızdırıp sızdırmadığına bakılmalı. 3 yaşından büyük otomobillerde bunu tespit etmek daha da zorlaşır. Bu durumda motorun yağ yakıp yakmadığına bakmak gerekir. Bunun için egzoz dumanı bir bilgi verebilir. Birkaç saat park halinde kalmış bir otomobilin altına yatılarak bakıldığında, motorla vites kutusu arasından yağ aktığı görülürse, krank keçelerinde kaçak olduğu anlaşılır.

Yardımcı aksesuarları kontrol edin. Aracın fren ve sinyal lambaları ile iç aydınlatma lambalarını, farlarını, sileceklerini, radyosunu, ısıtma ve havalandırma sistemini mutlaka kontrol edin. Aracın üzerinde ek bir donanım varsa bunların da çalışır durumda olduğundan emin olun.

Gizli kalmış bölümleri gözden kaçırmayın! Halı, paspas altı gibi göz önünde olmayan bölümlerde paslanma ya da parça değişimi olabilir. Kontrol açıcından bu bölgeleri de göz ardı etmeyiniz.

Otomobilin içine oturduğunuzda dikkat edeceğiniz hususlar: Otomobilin sürücü mahalline oturduğunuzda ön konsoldaki göstergelerin çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Camlar otomatikse açıp kapayarak deneyin. Merkezi kilidi, emniyet kemerini ve koltuk ayarlarını da kontrol edin. Tavan ve koltuk döşemelerine de bakmayı ihmal etmeyin. Lambaları, farları ve sinyalleri ise yakarak deneyin.

Amortisörlerin kontrolü! Aracın amortisörlerini kontrol edin. Aracı köşelerinden aşağıya bastırıp bıraktığınızda araç 3 defadan fazla salınım yapıyorsa amortisörlerde bir problem var demektir.

İkinci el ithal otomobil alırken! 3 yaşın üzerindeki ikinci el ithal otomobil almaya karar verirseniz, üretiminin durdurulmuş olup olmadığına dikkat edin. Çünkü üretimi durmuş ithal otomobillerde yedek parça sorunu yaşayabilirsiniz. Bunu iyice araştırmadan otomobil almayın.

Motor sesini dinleyin. Otomobili çalıştırıp mutlaka motorun sesini dinleyin. Bu size motor hakkında referans olacaktır. Otomobili motoru soğukken çalıştırdığınızda rölantisi düzgünse ve uğultu yapmıyorsa bu iyiye işarettir. Motoru çalıştırdığınızda sesi dinlerken egzozun da patlak olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Eğer egzoz aşırı yıpranmış ve delinmişse bu durum kendini sesiyle ele verir.

Test sürüşünün hemen öncesi! Araç ile test sürüşüne çıkmadan önce özellikle aracın çalışması esnasında kontrol lambalarının yanıp yanmadığını ve kısa bir süre sonra sönüp sönmediklerinden emin olun. Hatta test sürüşü bitiminde motoru stop edip tekrar çalıştırdığınızda motor kontrol lambasının sönük olduğundan emin olun.

Test sürüşü esnasında:
Öncelikle otomobilin yapısı ruhunuza uygunsa ve ona ısındıysanız ilk aşama tamam.
Otomobil olduğu yerde çalışır vaziyette dururken, debriyaja basarak vitesleri değiştirin. Vitesler rahat ve sessiz geçiyorsa problem yok demektir.
Kontağı çevirdiğinizde marşın hemen alıp almadığına dikkat edin. Motorun rölantide düzgün çalışıp çalışmadığına, gaz yiyip yemediğine bakın.
Otomobili uzun ve bozuk bir parkurda camlar ve müzik kapalı olarak test edin.
Otomobili kullanırken aracın seriliğine, viteslerin rahat geçip geçmediğine bakın.
Sürüş esnasında başta motorun olmak üzere diğer sesleri dinleyerek, otomobilin genel durumunu tahlil edin.
Virajlara biraz keskin girildiğinde otomobilin savrulup savrulmadığına bakın. Bu durum aksların, viraj çubuklarının, salıncakların, amortisörlerin ve lastiklerin durumunu kontrol etme imkanı verir.
Sert frenlemelerde ABS sisteminin aktif olduğundan emin olun.
Ani ivmelenmelerde aracın emniyet kemerlerinin çalışmasını kontrol edin.
Sürüş esnasında, otomobilin gezinip gezinmediğine bakın.
Balataları, disk ve kampanaları kontrol etmek için lastikleri sökerek bakmanız da gerekebilir. Balataları bitik bir otomobil alırsanız, size çok yüklü olmasa da artı bir masraf çıkarır.
Sürüş esnasında, rot ve rotillerin sağlam olup olmadığını kontrol edin. Direksiyon tepkilerine aracın cevabını iyi tetkik edin.
Dönemeçlerde diferansiyelden gelebilecek uğultu ve ötmelere dikkat edin.
Diferansiyel uğultuları zamanla diferansiyel içindeki dişlilerin karıncalaşmasıyla oluşur.
Taksiden çıkma otomobillere dikkat! İkinci el otomobil alırken, özellikle daha önce taksi olarak kullanılan otomobillere dikkat etmek gerekiyor. Bu otomobillerde yıpranma payı diğer araçlara göre çok daha fazla oluyor. Bu nedenle otomobilin taksiden çıkma olup olmadığını anlamak için dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:
Motor şasi numarasından Trafik Müdürlüğü’ne sorulmalı.
Taksimetrenin takılabileceği standart yerlerinin delik olup olmadığı kontrol edilmeli.
Tavan ışığına bakılmalı. Bazı izlerin yok edilmesi mümkün değildir.
Sarı boya tespit edilebilir. Bunun için kapı mukavvasını sökmek yeterli.
Kilometre önemli. Normalde bir otomobil sürekli kullanılsa bile bir yılda 30 – 40 bin km yol yapar. Ama taksi sadece bir ayda 10-15 bin km yol kat eder. Ayrıca şirket otomobilleri de taksiler gibi fazla kilometre yapabilir. Bu sebeple otomobilin modeli küçük kilometresi çok ise büyük olasılıkla taksiden çıkma olabilir
Garanti kapsamına dikkat! Tüm bu kontrollerin yanı sıra alacağınız aracın garanti kapsamında olup olmadığını, sigorta, bakım, onarım ve kullanım masraflarını (yakıt tüketimi gibi) öğrenmeniz sizin için faydalı olacaktır.
Aracın borç durumunun tetkiki! Aracı almaya karar verirseniz bu durumda; nakil vasıtaları vergi dairesine giderek aracın borç durumuna bakılmalıdır. Ayrıca aracın şahsi dosyası istenmeli ve bağlı olduğu trafik şubesinden haciz işlemi olup olmadığına bakılmalıdır.
Kaçak otomobillere dikkat! İkinci el bir otomobil alırken yasal yükümlülükleri de unutmamak gerekir. Bazı otomobiller Türkiye’ye kaçak olarak sokulmaktadır. Bu nedenle Avrupa bir otomobil alırken gümrük kâğıdını veya ithal belgesini mutlaka kontrol ediniz.
Ekspertiz hizmeti almak. Yukarıda saydığımız tüm kontrollerin en doğru şekilde yapıldığı yerler ekspertiz hizmeti veren yetkili satıcılardır. Kullanılmış araç almadan önce ekspertiz hizmeti veren bir yetkili satıcıyla temasa geçerek satın almak istediğiniz aracı götürmeniz ve kontrol ettirmeniz araçla ilgili olarak ileride doğabilecek olası sorunları en aza indirecektir.
Özetle ikinci el otomobil alırken aklınızda bulundurmanız gerekenler:

• Şasi numarasına ve motor numarası
• Fiyat karşılaştırması
• Otomobilin gündüz incelenmesi
• Karoseri tadilatına dikkat
• Şasinin dikkatli incelenmesi
• Kilometrenin kontrolü
• Aracın bakım kayıtlarının incelenmesi
• Akünün kontrolü
• Lastiklerin incelenmesi
• Boya ve karoserinin incelenmesi.
• Boyanın orijinalliğinin kontrolü
• Kaput ve kapıların incelenmesi
• Paslanma açısından öncelikle menteşelerin kontrol edilmesi
• Bombelerin düzlüğünün kontrolü
• Cam ve farların çatlaklık kontrolü
• Motor ve vites kutusu yağ seviyelerinin kontrolü
• Radyatör ve hortumların kontrolü
• Motorun bir usta veya servis tarafından tetkiki
• Yardımcı aksesuarların kontrolü
• Gizli kalmış bölümlerin gözden geçirilmesi
• Otomobilin içerisinin detaylı tetkiki
• Amortisörlerin kontrolü
• İkinci el ithal otomobillerin satın alma prosedürüne dikkat
• Motor sesini dinlenmesi
• Test sürüşünün öncesinde yapılması gerekenler
• Test sürüşü esnasında yapılacak olanlar
• Taksiden çıkma otomobil olup olmadığı
• Garanti kapsamına dikkat
• Aracın borç durumunun tetkiki
• Kaçak otomobil olup olmadığı
• Ekspertiz hizmeti satın alma