Emniyet kemerleri nasıl çalışır?

Emniyet kemerleri takılmadıkları sürece işe yaramayacakları gibi düzgün takılmadıkları sürece de işe yaramazlar. Araç içerisinde oturan yolcuların vücut yapılarına uygulanan kuvvetler vücudun yaralanmayacağı toleransları aşarsa yolcular yaralanacaktır. İnsan vücudu aniden durduğu taktirde üzerine uygulanan güçler büyük olacak, belli bir mesafeyi kullanarak aşamalı olarak durduğunda ise bu güçler daha küçük olacaklardır. Bu durumda yolcuyu bir çarpışma esnasında yaralanmadan koruyabilmek için yolcuya durma noktasına dek verilebilecek maksimum zaman ve mesafenin verilmesi ana konu olmaktadır.
Bir insanın saatte 25 km/h hızla koşarak önce kafası temas edecek şekilde beton duvara çarptığını düşünelim. Başka bir insanın da yine saatte 25 km/h ile 90 cm kalınlığında tamponla kaplanmış bir duvara çarptığını düşünelim. Birinci örnekteki insan çok ciddi bir biçimde yaralanabilir ya da ölebilir. İkinci örnekteki koşucu ise yaralanmaksızın yoluna devam edeceği düşünülür. Neden? Birinci örnekte, vücut sert bir beton yüzeye çarpar ve hemen durur. Koşucunun oluşturduğu enerjinin tamamı sert beton yüzeyi tarafından değil koşucunun vücut yapısı tarafından emilir. İkinci örnekte de vücut ilk durumda üretilen enerjiyi üretmiştir ama esneme payı sayesinde, esnek yüzeyin koşucunun enerjisini şekil değiştirerek emmesi sayesinde, tam durma noktasına kadar vücuda ekstra zaman ve mesafe kazandırmıştır.
Bir otomobil saate 50 km/h hızla beton bir duvara çarparsa, otomobilin ön tamponu hemen durur fakat arabanın ön aksamları akordiyon hareketine benzer bir hareketle kademelendiği için yolcu kabini daha aşamalı bir durma gerçekleştirir. Emniyet kemerini takmış bir yolcu koltuğa bağlıdır, böylece hem ön aksamların kademelenmesi hem de emniyet kemeri kayışının sıkışması sayesinde oluşan tampon etkisinden faydalanır. Emniyet kemeri takmış olan yolcunun vücut hızı 50 km/saatten sıfır hız noktasına 90 ile120 cm'lik mesafeyi aldıktan sonra gelir. Ayrıca emniyet kemeri takmış yolcunun vücudu düzgün ve sabit kalacağından, ön tarafta gerçekleşecek bir çarpışma sonucunda hava yastığı açıldığında yolcu araçtaki sert aksamlardan hiç birine çarpmaz. Emniyet kemeri takmamış yolcunun böyle bir şansı yoktur. Emniyet kemeri takmamış yolcu araca sabitlenmiş olmadığından aracın çarpma öncesi hızı olan saatte 50 km/saat ile sert bir cisme çarpıncaya kadar ilerlemeye devam eder ve çarpma sonucunda aniden durur. Aracın ön tarafında gerçekleşen bir çarpışmada hava yastığı açılsa bile emniyet kemeri takmamış yolcunun ciddi yaralanma veya ölüm riski, emniyet kemerini takmış bir yolcununkinden daha fazladır.

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir