Elektrikli araçlar (EA) ve şebeke nasıl ikili?
Elektrikli araçların (EA’ların) elektrik talebinin kontrol altında tutulması için çeşitli çalışma durumları vardır. Bunlar, akıllı şarj (V1G) ,araçtan şebekeye çalışma durumu (V2G) ve ileri nesil araçtan şebekeye çalışma durumu (V2G NGU)’dur.
V1G çalışma durumunda, EA şebeke ile gerçek zamanlı olarak iletişim içindedir ve şebekenin uygun olduğu anda şarj işlemi gerçekleştirilir.
V2G çalışma durumunda da EA şebeke ile gerçek zamanlı olarak iletişim içindedir. Şebekeden talep edilen enerji çok yüksek değerlere ulaştığında EA’ya ait dolu bataryalar şebekeye yedek güç sağlamaktadır ve EA bir dağıtım jeneratörü gibi davranmaktadır.
V2G NGU çalışma durumu, V2G çalışma durumunun geliştirilmiş halidir. Bu çalışma durumu gelecekte akıllı şebekelerin yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkacaktır.
Tablo 3’da verilen diğer çalışma durumlarından V0G’de, araç prize takıldığı anda şarj olmaya başlar. Bu çalışma durumunda herhangi bir kontrol mekanizması olmadığı için özellikle pik anlarda şebeke için risk teşkil etmektedir.
Zamanlı şarj çalışma durumunda, araç ayarlanan zamandan önce şarj olmamaktadır. Bu zaman şebekenin pik değerlerine göre ayarlanmaktadır. Bu çalışma durumu V0G’ye göre şebeke açısından daha güvenilirdir.
V2H çalışma durumunda, EA’nın şebekeyle bir etkileşimi bulunmamaktadır ve EA şebekeden bağımsız olarak bir binanın veya evin enerji ihtiyacını bir jeneratör gibi karşılamaktadır [30].
EA’ların bu çalışma durumlarını gerçekleştirmesi için sahip oldukları güç elektroniği devrelerinin ona göre tasarlanması gerekmektedir. Ayrıca tasarlanan devrelerin kontrolü için uygun donanımlar ve yazılımlar hazırlanması önem arz etmektedir.
Kıslatmalar:
NGU: Next Generation Utility
V2G: Vehicle to Grid
V2H: Vehicle to Home
V2B: Vehicle to Building
TC: Timed charge
Kaynak: Görkem Sen, Ali Rıfat Boynueğri, Mehmet Uzunoğlu, “Elektrikli Araçların Şarj Yöntemleri ve Araçların Şebekeyle Bağlantısında Karşılaşılan Problemlere Yönelik Çözüm Önerileri”, Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Sempozyumu 2011.