Cep telefonunun toplu taşıma araçlarında kapatılmasının teknik açıdan yorumlanması

Aslında araçlarda kullanılan elektronik ekipmanlar ve sistemler, elektromanyetik uygunluk/uyumluluk (EMC) direktifine uygun olmak zorundadır. EMC uygunluğu almış elektronik sistemlerin kendisi bir başka elektronik sistemden etkilenmediği gibi kendisi de bir başka elektronik sistemi etkilemez. Ancak buna rağmen bazı araçların kullanıcı el kitaplarında şu tür ifadelere ve dikkat çekmelere de rastlanabilmektedir. “Araç içerisinde kullanılan cep telefonları aracın elektronik sistemini bozabilir ve bu durum aracın çalışma emniyetini ve sizin can güvenliğinizi tehlikeye sokabilir. Cep telefonları; bir dış antene bağlı değilse, yansıtmasız bir dış antene sahipse ya da yanlış monte edilmişse aracın elektronik sistemini etkileyebilir ve bu nedenle aracın çalışma emniyeti ve sizin güvenliğiniz tehlikeye girebilir”. Bu tür ifadeleri şu şekilde yorumlayabiliriz.
 
Bilindiği üzere, radyo dalgalarıyla çalışan aygıtlar, belli bir frekans aralığında çalışmaları hedeflenerek tasarımlanmış olmalarına karşın, doğrusal olmayan etkenler nedeniyle, yakın frekanslarda dalgalar da üretiyor. Her ne kadar, bu ‘yüksek modlardaki yayınlar görece güçsüz iseler de, bir başka aygıtın çalışma frekansı aralığına isabet ettiklerinde, o aygıtın çalışmasını etkileyebiliyorlar. Tabii, aygıt tasarımları için şart koşulan güvenlik önlemleri, bu tür olasılıkların, diyelim örneğin milyonda birin altında olmasını gerektiriyor. Fakat bazı uygulamalarda, bu düşük olasılığın gerçekleşmesi ciddi sonuçlar doğurabildiğinden, böylesi risklerin bulunduğu ortamlarda cep telefonlarının kullanılmaması ek bir güvenlik önlemi oluşturuyor. Fakat, etrafta etkilenebilecek herhangi bir elektronik donanım yoksa, böyle bir önleme gerek yok tabii. Ama yeni nesil ulaşım araçlarının elektronik donanım zenginliği malum. Bu açıdan toplu taşıma araçlarıyla özel otomobiller arasındaki fark; özel otomobilde cep telefonu kullananın, kendisi ve araçtaki yakınları adına risk alıyor olması, toplu taşıma araçlarında ise, etrafındaki çok sayıda yolcuyu risk altına sokuyor olması. Risk düzeyleri kıyaslanabilir olmamakla beraber, takdir edersiniz ki; bir insanın akıl tutulmasına maruz kalarak kendisini köprüden atlamasıyla, bunaldığı için gelen geçeni tutup köprüden aşağıya atması arasında tabii ki fark var.
 
Bir diğer neden de, aracın elektrik sisteminde daha sonradan yapılan tadilatların uygunsuz olabilme ihtimali. Bu gibi tadilatlarda, aracın korumalı kabloları üzerindeki işlemlerin usule uygun gerçekleştirilmemesi ve aracın elektrik tesisatındaki topraklamaların ve yalıtımların iyi yapılmaması EMCye uygun bir sistemi, cep telefonu ve benzeri elektronik cihazların etkileyebileceği bir sisteme dönüşmesine sebep olabilir. Cep telefonları da özellikle arama/aranma esnasında yaydıkları yüksek elektromanyetik dalgalar ile böyle bir etkiye yol açabilirler.
 

Özetlemem gerekirse; trafikte seyir halinde iken özellikle sürücülerin telefon kullanımı yol ve trafik güvenliğinde zafiyet oluşturabilir. Elektronik ekipman ve donanımların oldukça cömertçe kullanıldığı bazı toplu taşıma araçlarında cep telefonlarının kapatılması toplumsal konfor ve seyir emniyeti açısından makul karşılanmalıdır diye düşünüyorum.

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir