Vitesi Boşa Atmayın!

Şubat ayı yine her zamanki gibi soğuk geçiyordu. Gerçi yağışlar azdı ama güneşli ve açık havaların ardından soğuk ve kapalı havalar geri gelmişti. Her şey griydi.

Günlerden Pazar’dı. Osman önceden planladığı gibi saat çalar çalmaz kalktı ve hazırlandı. Kahvaltısını afiyetle yaptıktan sonra dışarıya çıktı. Arkadaşı arabada onu bekliyordu. Selamlaştılar, Osman da arabaya binince yola koyuldular.

O gün değişik bir şeyler yapmayı planlamışlardı. Şehrin kasvetli havasından sıyrılmak, oksijen depolamak, stres atmak ve kafayı dağıtmak için şehir dışında kırsal köyleri gezeceklerdi.

İnsanlar genellikle şehir dışına çıkmak için güneşli ve güzel bir bahar havası veya yaz tatilini beklerler. İlk akla gelen de piknik alanlarını doldurmak ve mangal yakmaktır. Oysaki Osman şehir gürültüsünden uzaklaşmak için mevsim ve hava koşullarına bakmaksızın her anı değerlendirmek gerektiğine inanıyordu. Fırsat buldukça da yapmaya kararlıydı.

***

Otobanda ilerliyor, bir yandan da sohbet ediyorlardı. Keyifleri yerindeydi. Aceleleri yoktu, nasılsa bir işe yetişmeleri gerekmiyordu. Hız limitlerine uygun bir şekilde seyir halindeydiler. Derken Osman’ın dikkatini bir şey çekti; arkadaşı sürekli aracın vitesini boşa atıyordu. Önce pek fazla önemsemek istemedi fakat arkadaşı bu olayı o kadar sık aralıklarla tekrarlıyordu ki dayanamadı ve sordu:

–          Neden sürekli vitesi boşa atıyorsun?

–          Belli bir nedeni yok…

–          Hani benzin sarfiyatını önlemek içinse…

–          O da var ama ben hem araba dinlensin diye yapıyorum hem de boşa atınca ses azalıyor, hoşuma gidiyor sessizlik.

Arkadaşının aracı 1500cc dizel 65 hp gücünde motora sahip B segmentindeki bir araçtı. Dolayısıyla da motor sesi biraz rahatsız ediyordu.

Genelde B segmenti araçlar hatchback, orta sınıf araçlardır. Satış fiyatlarının ucuz olmasını sağlamak ve geniş bir tüketiciye ulaşmak adına üretici firmalar bazı maliyetleri kısarak izolasyondan kaçabiliyorlar.

Bu konuda arkadaşı haklıydı. Belki şehir içi trafiğinde kalabalık şehir gürültüsünden dolayı motor sesi çok fazla hissedilmiyordu ama uzun yolda rahatsızlık vermekteydi.

Yine de bu durum vitesi boşa atmanızı gerektirmez. Osman dilinden geldiğince durumu arkadaşına anlatmaya çalıştı.

Vitesi boşa atmayın!

Vitesi boşa atma konusunda bilgiler yaygın olarak yanlış yorumlanmaktadır.

Aracında, Dijital Bilgi Ekranı olanlar iyi bilir. Gerçi halk dilinde yaygın söylenişi “Yol Bilgisayarı”dır ama çoğunlukla yakıt tüketimi, kat edilen yol miktarı, bakım süresi gibi bilgileri içerdiğinden “Bilgi Ekranı” demek daha doğru olacaktır.

Evet, aracında Dijital Bilgi Ekranı olanlar iyi bilir. Yokuş aşağı viteste inerken ve ayağınızı gazdan çektiğinizde bilgi ekranı size 0 (sıfır) değerini gösterecektir. Eğer ki aynı aracı boşa atarsanız 0,2 veya 0,3 gibi bir değer gösterecektir. Zira aracınız boşta iken motorun hareketini yakıt tüketimi sağlamaktadır. Oysaki viteste ilerlerken gaza basmasanız bile motor hareketini tekerleklerden aldığı kinetik enerji ile sağlamaktadır.

Nedir bu?

Araç ilk hareketini yakıt tüketiminden başlayan ve motor içerisindeki pistonların çalışması ile devam eden bir sistemden elde eder. Pistonlar hareketi önce şanzımana daha sonra tekerleklere iletir, tekerleklerin dönmesi ile araç harekete geçer.

Yakıt kesildiğinde tekerlekler kazandığı ivme ile hareketine devam edecek ve yakıt tüketmese de aracınız mesafe kat edecektir.

Halk arasında bilinen inanışa göre vitesi boşa atmak (genelde buna Peygamber Vitesi de derler) yakıt tüketimini düşürmez. Hatta aracınızı durdurmak istediğinizde tüm yük frenlere bineceğinden güvenlik açısından da zararlıdır. Aracınız viteste iken motor freni de sizin güvenliğinizi artırmaktadır.

Osman’ın açıklamalarından sonra arkadaşı olayı daha iyi kavramıştır. Bundan sonrasında yollarına “vitesi boşa atmadan” devam ederler.

***

Siz, siz olun, hayatınızın hiçbir anında vitesinizi boşa atmayın, vaktinizi boşa harcamayın.

Unutmayın! Yapacağınız en ufak bir şey bile boşa harcanan zamandan daha kıymetlidir.