Motoru açmak, kapatmak ya da gerçek rodaj işlemi
Bu yazımda sizlerle halk arasında yanlış bilinen ve yanlış uygulanan bir kavrama açıklık getirmek arzusundayım.
Kavramımız “motoru açmak”.
Nedir motoru açmak?
“Motoru açmak”yeni alınan araçların şehirlerarası yollarda yüksek hızlarda bir kaç yüz kilometre kullanılarak, motorun bundan sonraki performansını yükseltmek için yapılan işleme halk arasında verilen isimlendirmedir.
Peki bu uygulama ne derce doğru bir uygulama!
Aslında bu tür uygulamalar, motoru açmak değil uzun vadede “motoru kapatmak”tır.
yani
motorun ekonomik ömrünü kısaltmaktır.
Ondan dolayı yazımın başlığında da bu konuya nazire yaptım.
Peki işin aslı nedir?
İşin aslını motorlu taşıt üreticilerine bırakmak gerekir.
Üreticiler, ürettikleri araçların “kullanıcı el kitapları”nda (yani Owner’s Manual ya da Operator’s Manual) bu konuya açıklık getirmektedirler.
“Rodaj (Running-in – Alıştırma)”ya da “yeni aracın kullanımında dikkat edilecek hususlar”başlığı altında bazı konulara dikkat çekilmiştir.
Tabii ki benim burada yazacak olduğum hususlar spesifik olmayacaktır
ve
üreticiden üreticiye de bazı farklılıklar gösterecek ya da gösterebilecektir.
Yani
bazı ortak uyarılar ve açıklamalar olacaktır.
Benzinli ve dizel motorlu araçların üretim amacı ve topolojileri farklı olduğundan dolayı rodajları da farklıdır.
Demek oluyor ki üretim farklılıkları göz önüne alınarak bir sürüş tarzı ve rodaj yöntemi izlenmelidir.
Bu dönemde motor ne kadar korunursa, ileride kullanıcısına hem daha fazla performans sunar hem de daha az masraf çıkarır.
Motoru ve diğer parçaları zorlamadan yapılan rodaj, aracın kullanım ömrüne, güvenilirliğine ve ekonomikliğine önemli katkı sağlar.
Rodaj periyodunda;
motoru yüksek devirde çalıştırarak zorlamaktan,
çabuk kalkıştan,
ani hızlanmadan,
ani frenden
ve
uzun süreli yüksek devirde kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Genel olarak benzinli motorlarda 1000 km,
dizel motorlarda 1500 km’den sonra vitesler ve hızlanmalar,
maksimum devre kadar yavaşça çıkarılmalıdır.
Motor performansı benzinli motorlarda yaklaşık 3000 km,
dizel motorlarda 5000 km’den sonra en optimum düzeye gelir.
Ayrıca motorun yağ tüketimi hususunda ise yeni motorlarda;
piston,
segman
ve
silindir duvarları alışma sürecinde daha fazla yağ tüketir.
Yeni motorlar ancak 5000 km’den sonra normal yağ tüketimi seviyesine ulaşır.
Peki yeni nesil araçlarda rodaj var mıdır?
Tabiî ki vardır.
Aksi takdirde yukarıdaki açıklamalarımı nasıl yorumlamak gerekir.
Üreticiler genellikle rodaj ifadesini kullanmaktan kaçınmaya çalışmaktadır.
Bu ifade yerine kullanıcı el kitaplarına “yeni araçların kullanılması”ya da “alıştırma”gibi bölümler yazılmaktadır.
Lakin bu ifadeler bal gibi de bir tür yarı gizli rodaj içerikli ifadelerdir.
Ancak yeni nesil araçlarda rodaj süresinin daha kısa olduğunu da buraya not düşmeliyim.
Özetlemem gerekirse “Yeni araçlarda motorun alıştırılması süresince; araç tam gazda kullanılmamalıdır. Motor düşük devirlerde asla zorlanmamalıdır. Bütün viteslerden gerektiği şekilde yararlanılmalıdır. Gaz pedalına, bütün vites ve sürüş hızlarında mevcut pedal hareket mesafesinin en çok 3/4’ünü kullanacak şekilde basılmasına özen gösterilmelidir. Araç, azami hızının 3/4’ünden daha hızlı sürülmemeli ve gereksiz şekilde sert frenlemelere maruz bırakılmamalıdır”.
Motoru kısa sürede kapatmamak için, siz siz olun yeni aracın kullanılmasında dikkat edilmesi gereken hususlardan ödün vermeyin.
Çünkü ekonomik yürüyecek birliktelik sekteye uğrayabilir.