Arama motorları insanoğlunun beyaz ekmeği midir?

Son yıllarda bilgiye erişimde gazetecisinden işadamına, akademisyeninden öğrencisine kadar her okuryazarın hayatının vazgeçilmezlerinden biri hiç şüphesiz internet ve bu ortamdaki arama motorları.
Peki bir gün internet ve dolayısıyla arama motorlarının çökmesi, hayatımızı nasıl ve ne kadar etkilerdi?
Herhalde birçok e-altyapı fonksiyonunu yitirirdi.
Arşivi olmayanlar çok zarar görürdü.
Bazıları için bir şeyleri sunmak için daha fazla zamana ihtiyaç duyulurdu.
Bugün için cep telefonumuzu kaybetmiş gibi olurduk.
İnternet kuşağı ne yapacağını şaşırırdı.
Herhalde kütüphanelere nur yağardı ve oturacak yer bulunmazdı kitap kuyrukları olurdu.
Azda olsa çökerse çöksün abartmayalım havasında olanlar olurdu.

Aslında sözün özü herhalde tabir yerindeyse “insanoğlunun kalbi teklerdi”!
***
Yokluğu bu kadar sorunu beraberinde getiren internet ve arama motorları ne kadar güven vermektedir.
Özellikle arama motorlarındaki arama sonucu gelen bilgilere ne kadar güvenebiliriz ya da güvenmemiz gerekir? Eğer güven sorunumuz varsa ne ala. Ya yoksa o zaman yazacaklarıma dikkat kesilin derim.
Günümüzde birçok insanın adeta Google kolik olduğu, öğrencilerin ödevlerini Google’den arayarak buldukları sitelerden kopyala/yapıştır usulü derlediği aşikar.
Peki bu konuya uzmanlar nasıl yaklaşıyor?
Google salgınının boyutları konusunda yapılan bilimsel bir araştırmada Google arama motoruna yönelik en şiddetli açıklama “Genç beyinler için beyaz ekmek”1 diye niteleyen Bristol Üniversitesi profesörü Tara Brabazon’dan geldi. Tara, üniversitede öğrencilerin araştırma ödevlerinde Google arama motoru kullanmalarının yasaklanması gerektiğini bile söylüyor.
Google kullanımına ihtiraz gerekçeleri olarak; gençlerin özellikle eleştirel düşünce, tartışma, sorgulama yeteneklerini geliştirme yerine kendilerine gelen sonucu gerçeklik olarak peşinen kabullenme alışkanlığı oluşturduğu gerçeğinden dolayı…
Hatta meseleyi “Google beyaz ekmeğin mideyi doldurduğu gibi beyni dolduruyor fakat gerçekte besleyici bilgi içermiyor. Zor sorulara kolay cevaplar getiriyor. Öğrenciler bilginin ciddi, derinlikli ve güvenilir bir kaynaktan mı yoksa sığ bilgiler mi olduğunu ayırt edemiyor”
sözleriyle özetliyordu.
Durum Vikipedi’de (orijinal yazılımı ile “Wikipedia”) farklı mı?
Farklı değil. Çünkü herkesin değiştirebildiği içerikler bilginin doğruluğuna olan güvenin tesis edilemeyeceği bir alan/ortam ya da kaynak olarak ortaya çıkıyor.
***
ABD’de bir araştırma kuruluşunun yaptığı araştırmadan ortaya çıkan iki özet sonuç var. Bunlar;
Arama motoru kullanıcılarının %62’si ilk sayfada gelen sonuçlarla yetiniyorlar ve ilk üç sayfada yetinenlerin oranı %90’a çıkıyor. Bu rakamlar 2002 yılında %48 ve %81’idi.
Arama motoru kullanıcılarının %36’sı ilk sayfalarda gelen sonuçların aradıkları konularda en güvenilir bilgiler olduğuna inanmaktadır.
Bu araştırmaya ek olarak arama motorlarında üst sıralarda çıkabilmeye yönelik hem arama motoru optimizasyonu (SEO – Search Engine Optimization) çalışmalarında hilelerin yapılabilmesi hem de arama motorlarına reklamların verilmesi gibi yöntemlerin kullanılması durumun ciddiyetini bir o kadar daha arttırmaktadır.
Bu durumda korkmamak elde değil! Ne dersiniz sizce de öyle değil mi?

Dipnot:
1 Neden beyaz ekmek? Çünkü bildiğimiz üzere beyaz ekmek besleyici değeri olmayan, posa, vitamin ve minerallerden yoksun bir besin türü olarak sağlıklı beslenme açısından pek de yararlı görülmemektedir.

Yararlanılan Kaynaklar:
• Yeni bir felaket senaryosu: Arama motorları çökerse hayat durur mu?,”memurlar.net”, 20 Ocak 2007.
• Prof. Dr. B. Gültekin Çetiner, “Google: Genç beyinler için beyaz ekmek”, Haber 7, 11 Mart 2011.

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

1 Cevap

  1. H. Hüseyin Yayla dedi ki:

    Gençleri kitap okumaya özendirmeliyiz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir