Taşıt tasarımı
Bir taşıt tasarımının gerçekleştirilmesi birçok etkene bağlı olmaktadır. Şekil 1.(a)’da tasarımın geliştirilebilmesi ve bunun sonucunda ürünün kullanıcıyı tatmin edebilmesi için, gerekli olan parametreler görülmektedir (Conle vd., 1997; Grubisic,1994; Marquis vd., 1999, Sonsino, 1997). Bu etkenler çerçevesinde ürün sürekli olarak bir değişime maruz kalmaktadır. Yapılan mühendislik analiz ve simülasyonlarının sonucunda elde edilen taşıt modelinin, gerek laboratuar ortamındaki testlerde, gerekse gerçek çalışma koşullarındaki verileri hesap değerleriyle denk düştüğünde, imalata ve bunun sonrası ürünün pazarlanmasına geçilmektedir. Kullanıcı ile imalatçı arasındaki bilgi transferinin sağlandığı servis noktaları, ürünün farklı kullanıcılar için veri bankaları olduğundan, tasarımın geliştirilmesi açısından oldukça önemli bir nokta teşkil etmektedir.
Burada bizi doğrudan ilgilendirecek konu; analiz, simülasyon ve test olmaktadır. Giderek gelişmekte olan ve rekabetin arttığı otomotiv sanayinde, oldukça sıklıkla kullanılan analiz ve simülasyonun geliştirilerek, ürünün ortaya çıkmasında mühendislik uygulamalarına yardımcı olmaktır. Bu sebeple ortaya çıkarılacak ürünün çalışma dayanımının tespit edilmesi gerekmektedir. Şekil 1.b’de bir taşıtın veya parçanın çalışma dayanımının saptanabilmesi için gerekli olan dört ana parametre gösterilmiştir (Sonsino, 1997). Bunlar çevre koşullarının da dahil olduğu yükleme durumu, ürünün geometrisi, malzemesi ve imalat özellikleridir. Uygun bir tasarımın gerçekleştirilebilmesi için de, çalışma sırasında karşılaşılan dış yüklerin, ürünün kritik bölümlerine etkiyen lokal gerilmelerin, malzemenin yorulma davranışıyla ilgili özelliklerinin bilinmesi gereklidir. Bu şekilde, taşıt veya bir parça için gerekli olan “güvenirlilik” ve “emniyet” faktörleri saptanmış olacaktır. Dolayısıyla aşırı yükleme gibi özel durumlarda ürünün minimum ömrünün saptanması bu açıdan önem kazanmaktadır.
Şekil 1: Tasarımın bilgi transferi, (b) Çalışma durumunda etkiyen parametreler
Kaynak: Kubilay YAY ve İ. Murat EREKE’nin “Hızlandırılmış taşıt ömür testlerinde yol verisi kullanımına yeni bir yaklaşım” (itüdergisi/d, mühendislik, Cilt:2, Sayı:5, 61-73, Ekim 2003) konulu makalesinden derlenmiştir.