Plug-in hibrid ve tam elektrikli araçların şarjı
Plug-in hibrid ve tam elektrikli araçlarda kullanılan akülerin şarjlı tutulmasında ya şarj edilme yöntemiyle ya da akü değişimi yapılabilmektedir.
Akü değişimi (Quick drop): Bu sistemde otomobildeki aküler kiralanmaktadır. Aküler deşarj olunca, akü değiştirme istasyonlarında dolu olanla 3 dakika gibi kısa bir sürede değiştirilmektedir.
Akü şarjında: Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC)/Avrupa, Otomotiv Mühendisleri Derneği (SAE)/ABD, Japon Elektrikli Araç Birliği Standartları (JEVS) ve CHADEMO gibi kuruluşlar öncülüğünde elektrikli taşıtların şarj modları ve elektrik bağlantıları konusunda uluslararası standartlar oluşturulmuştur. Türkiye’nin de dâhil olduğu IEC komisyonunun 61851 ve 62196 standartları, SAE’nin J1772 numaralı standardı ve CHADEMO’nun ise DC hızlı şarj standartları bulunmaktadır.
Şarj İstasyonu Tipleri: Şarj istasyonları genel olarak yavaş, normal ve hızlı olmak üzere üç gruba ayrılır. Yavaş şarj istasyonları genellikle konutlarda ve taşıt park süresinin uzun olduğu yerlerde kullanılmaktadır. Normal şarj istasyonları otoparklar, alışveriş merkezleri ve taşıt park sürelerinin 3-6 saat arasında olduğu yerlerde kullanılır. Hızlı şarj istasyonları ise taşıt trafiğinin yoğun olduğu yerlerde, acil enerji ihtiyacı duyulacak noktalarda tercih edilmektedir.
Yavaş Şarj İstasyonları: Bu istasyonların tek faz akım değeri standartlarda maksimum 16 A ve 250 V (ABD için 16 A ve 120 V), aynı akım değerinde 3 faz olması durumu için ise 480 V olarak belirlenmiştir. Bu sistemlerde ortalama güç değeri 1,4-3,5 kW arasında değişmektedir.
Normal Şarj İstasyonları: Bu istasyonlar tek faz için maksimum 32 A ve 250 V veya 3 faz için aynı akımda 480 V çıkışlara sahiptir. SAE’ye göre ise (2009 yılında mod-2) bu değerin 3 faz için maksimum 80 A’e kadar çıkmasına izin verilmiştir. Elektrikli araçlar için enerji ihtiyacı standart tek fazlı veya 3 fazlı soket çıkışları kullanılarak sağlanır. Normal şarj istasyonlarının anma güç değerleri 6-20 kW değerleri arasında değişmektedir.
Hızlı Şarj İstasyonları: Mod-3 olarak da adlandırılan hızlı şarj sistemleri enerji ihtiyacının acil gerektiği yerlerde, dinlenme tesislerinde ve yoğun trafiğin olduğu yerlerde kullanılmaktadır. Bu istasyonlarda 250 A maksimum akım seviyesine çıkılabilmektedir. Ayrıca IEC 61851-1 standardına göre mod-4 olarak adlandırılan DC hızlı şarj durumunda ise maksimum 600 V, 400 A seviyesine kadar çıkılmasına izin verilmektedir. Hızlı şarj istasyonlarının ortalama güç değerleri ise 50-150 kW arasında değişmektedir.
