Plebisit nedir? Referandumdan farkı nedir?

Teknik olarak referandum yapılamayan durumlarda daha dar kapsamlı bir oylamayı ifade eden plebisit uygulanabilmektedir. 5393 Sayılı Belediye Kanunun 15’inci maddesi belediyelere halk oylaması yetkisi veriyor. Söz konusu maddede, “Belediye, belde sakinlerinin belediye hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir” ifadesi yer alıyor.

Plebisit Nedir?

Plebisit, bir yöneticinin, bir hükümetin seçilmesi milletlerarası bir arazi meselesinin çözümlenmesi, bir antlaşmanın uygulanması; bir bağımsızlık veya bir başka devlete katılma kararının alınması; iç politikaya ait bir problemde tercihin belirlenmesi gibi gayelerle bir ülke veya bir bölgenin alternatif siyasi programlar, teklifler arasındaki kanuniliği kabul etmeleri veya reddetmeleri için yapılan halk oylamasıdır.

Plebisit’in kelime anlamı: Latince kökenli bir kelime olan plebisit günümüzde ya bir olay, anlaşmazlık ya da bir kişiyi onaylamak ya da onaylamamak için yapılan halk oylaması anlamına geliyor.

Referandumdan farkı nedir?

Halk oylamasının bir şekli de referandumdur. Plebisit ve referandum biraz farklı olmakla beraber birbiri yerine kullanılabilmektedir.

Plebisit’i ilk kim uyguladı?

Plebisiti dünyada ilk uygulayan kişi ise “para, para, para” ifadesiyle tarihe geçen Fransa İmparatoru Napolyon.

Napolyon Bonapart, 1804 yılında Fransa Cumhurbaşkanı, İtalya Kralı ve General ünvanlarıyla İmparatorluk tacını giymesinden tahtını bırakmak zorunda kaldığı 1814 yılları arasındaki 10 senelik iktidarında plebisiti toprak ilhaklarına meşruiyet kazandırmak amacıyla kullandı.
Plebisiti dünyada ilk kez kullanan lider olarak tarihte yerini alan Napolyon’un ardından yöntem yine Fransa’da ancak bu defa 1851 hükümet darbesinin onaylandığı ve III. Napolyon’a impara­torluk unvanının verildiği 1852’de gerçekleştirildi. 1852’den sonra plebisit III. Napolyon’un fetihleri savunulmak üzere kullanılırken Napolyonlar yaklaşık 50 yıl boyunca Fransa’nın kaderini belirleyecek kararları plebisit ile tayin etti.

Kaynak: Bugün gazetesi.