Kış ve Otomobil Azami dikkat ve özen

Sıcaklıkların büyük ölçüde düştüğü ve soğukların kendini iyiden iyiye hissettirdiği bu günlerde sorunsuz bir otomobil için mutlaka otomobilinizi kışa hazırlamalısınız. İklim koşullarının ani değişmeler gösterdiği bir dünya gerçeği var ortada. Bundan dolayı sonbaharda bile sıfırın altında sıcaklarla, karla, buzla ve aşırı derecede yağışlarla karşılaşmak mümkün. Normal şartlarda sorun olmayan bir olumsuzluk, kış şartlarında tehlikeli olabilmektedir. Bu nedenle, kış bakımı büyük önem taşımaktadır. Yoğun yağışlı ve sert kış şartlarında hasar ve yaralanmalı kazalardan korunmanın yolu, mecbur kalmadıkça araç kullanmamaktır.  Soğuk, sisli, yağışlı ve karlı havaların yaklaştığı şu günlerde otomobil kullanmak her zaman olduğundan daha risklidir.

Bazı yapı parçalarına dikkat!
Kış aylarında otomobil kullanmak; kaygan yollar, kötü hava koşulları, düşük görüş mesafesi, motor çalıştırma sorunları ile buz tutmuş kilit ve camlar demek.

Dizel motorlarda kızdırma bujisi: Düşük hava sıcaklıklarında, 850 °C’ye kadar ısınarak motorun çalışmasını sağlayan kızdırma bujileri, kış aylarında kontrolden geçirilmesi gereken parçaların başında gelir. Kızdırma bujisinde meydana gelebilecek bir arıza, soğuk kış günlerinde aracın çalışmasını güçleştirip ya da engelleyerek yolda kalmanıza yol açabilir. Sürücülerin, kızdırma bujilerinin bakımı ve kontrolünün yanı sıra araçlarında orijinal parça kullanılmasına dikkat etmeleri de gerekiyor.

Silecekler, silecek sıvısı ve fiskiyeler: Yaz aylarında, yüksek sıcaklık, UV ışınları ve egzoz gazı nedeniyle aşınan silecek süpürgeleri, silecek lastiklerinin cama düzgün şekilde temas etmesini engelleyebiliyor. Camın tam olarak temizlenmemesi görüşü engellediği gibi, camın çizilmesine de yol açabiliyor. Silecek tarafından tam anlamıyla temizlenemeyen ve ön camda kalan su tabakaları, gece sürüşlerinde far ışıklarını yansıtarak görüşü zorlaştırdığında ise, hayati tehlikeler ortaya çıkabilir. Güvenli ve konforlu bir sürüş için, yoğun yağışın gerçekleştiği sonbahar ve kış aylarında sileceklerin kontrol edilmesi ve gerekiyorsa kaliteli bir silecekle değiştirilmesi gerekir.
Silecek sıvısını ihmal etmeyin. Uygun bir cam silecek sıvısı, cam yıkama sistemini sıfır dereceye kadar, donmaktan koruyabilir. Buzlu havalarda camınızı temizlemek istiyorsanız silecek deposundan silecek sıvısını eksik etmeyin.
Camı temizlemeye yarayan fıskiyeler sudaki kireç nedeniyle zamanla tıkanabilir. Fıskiyelerin uçlarını bir iğne yardımı ile açın.

Akü: Kış aylarında aküde meydana gelen bir arıza, aracın yolda kalmasına yol açabilir. Bu nedenle kış aylarında araçtaki akünün de kontrol edilmesi gerekir. Bakım gerektirmeyen akülerin üzerinde bulunan “sihirli göz” akünün şarj seviyesini göstererek, araç sürülerinin, servise gitmeden akünün performansı hakkında bilgi sahibi olmasını sağlar. Ayrıca aracınızda olası durumlara karşı takviye kablosu bulundurmayı da ihmal etmeyin.

Şarj-marş sistemleri: Aracın enerji sistemini oluşturan şarj ve marş sistemleri, kış aylarında kontrolden geçirilmesi gereken parçalar arasında yer almaktadır. Marş motoru aküden aldığı elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirerek aracın çalışmasını sağladığı için aracın önemli bir parçasıdır. Şarj-marş sistemi içerisinde yer alan bir başka önemli parça ise alternatör. Motor durduğunda aracın tek enerji kaynağı olan akü, motor çalışırken bu görevini alternatöre devretmektedir. Alternatör arızalandığında ise, araç ihtiyaç duyduğu enerjiyi aküden sağlamaya başlar. Bu durum akünün tükenmesine yol açar. Alternatörde meydana gelecek arıza, farların daha sönük çalışmasına da yol açabilir. Bu durumda ise görüş mesafesi azalır ve sürüş güvenliğinden ödün verilmiş olur. Şarj-marş sisteminde meydana gelebilecek arızalar sonucu aracın yolda kalması özellikle kış aylarında sürücüler için büyük sorun oluşturacağından, sistemin mutlaka kontrolden geçirilmesi gerekir.

Filtreler: Yağ, yakıt ve hava filtreleri aracın motorunu ve yakıt püskürtme sistemini zararlı maddelere karşı koruma görevini üstlenir. Filtre iyi koruma yapamazsa, bu parçalar aşınarak, aracın performansının düşmesine ve fazla yakıt tüketmesine yol açar. Kabin filtreleri ise sürücü ve yolcuları polenlerden ve havadaki kirletici maddelerden korur. Araç içinde, araç dışındaki yoğunluğunun altı katına kadar çıkan bu maddeler, sürücünün çabuk yorulmasına ve konsantrasyon kaybına neden olur. Bu nedenle, yaz sezonunu geride bırakan araçların filtrelerinin kontrol edilmesi gerekir.

Kış lastikleri ve zincirler: Detaylı bilgi aşağıda ayrıntılı olarak verilmiştir.

V Kayışları: Yaz aylarında genişleyen V kayışı özelliğini kaybeder. Kayışı germeniz mümkünse gererek kullanın, aksi takdirde kayışı değiştirmek gerekir. Çünkü gevşek kayış; şarjı etkiler ve vantilatörün devir daimini yavaşlatır. Dolayısıyla otomobilin sağlıklı çalışmasını olumsuz bir şekilde etkiler.

Antifriz: Radyatör sistemindeki suyun donmaması için antifriz kullanılmalıdır. Soğutma sistemini korozyona karşı korumak için yaz ve kış kullanılması gereken antifriz, kışın soğutma sistemindeki sıvının donmasını önler. Normalde satın alınan araçlarda antifrizli soğutma sıvısı kullanılmaktadır. Soğutma sıvısı MIN seviyenin altına düşerse, radyatörü arındırılmış su ve doğru antifriz ile sağlanan 56/44 oranında karışım ile tekrar doldurun. Aracınızı aşırı derecede soğuk havada korumak amacıyla, %48 su ve %52 antifriz karışımı kullanın (Not: Bu değerler üretici firmalara göre değişiklik gösterebilir).

Elektrik sistemi: Elektrik sistemini gözden geçirin. Kışın havadaki nem ortamının artmasıyla, buji kabloları ve distribütör kapağındaki çatlaktan nem girip otomobil çalışmayabilir. Onun için elektrik sistemini kontrol edin.

Yağ seviyesi: Periyodik bakıma rağmen yağa sık sık bakın. Periyodik bakımların dışında kışa girmeden önce motor yağının mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Uzun süre kullanılan yağ, motoru koruma özelliğini kaybeder.

Klima ve kalorifer: Üşümemek için kalorifere baktırın. Kış mevsimi öncesinde kalorifer ve klima bakımının mutlaka yapılması gerekir. Klimalı otomobillerde polen filtresi değiştirilir. Kalorifer hortumları kontrol edilir.

4X4lerin kış bakımları: Aracınızın, dört-teker çekiş özelliğini test edin. Kaygan koşullarda üstün çekiş sağlaması, dört çekişli araçların en büyük satış nedenidir. Çoğu sürücünün yaz aylarında 4 çekişe ihtiyacı olmaz. Çok düşük bir bakımı gerektirmekle birlikte dört çekiş sisteminin kıştan önce düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol etmekte fayda vardır. Yukarıdaki uyarı ve önerilerimiz tabii ki bu araçlar içinde geçerli.

Gövde altı bakımı: Buz ve kar gidermek veya toz kontrolü için kullanılan korozif maddeler gövde altında toplanır. Bu tür maddelerin giderilmemesi, korozyon ve paslanmayı hızlandırır. Aracınızın altında bulunan bu maddeleri gidermek için düzenli olarak normal su ile aracınızın altını yıkamalısınız. Çamur ve diğer maddelerin birikebileceği alanları temizlemeye dikkat edin. Su ile yıkamadan önce, topraklanmış yerleri gevşetin ve yumuşatın. Motor bölmesini yıkadığınızda, yakıt, yağ veya gres artıkları çevreye yayılabilir. Motor bölmesini, araç yıkama kısmında bir yağ ayırıcı bulunan yetkili servislerde veya bir başka yerde yıkayın. Kullanılmış motor yağı, fren sıvısı, şanzıman sıvısı, antifriz, aküler ve lastikler yetkili tasfiye servisleri tarafından veya bu tür malzemelerin değiştirilmesi durumunda bu yükümlülüğü üstlenen satıcı tarafından tasfiye edilmelidir. Bu malzemeler, ev atıklarına veya kanalizasyon sistemlerine atılmamalıdır. Bu tür potansiyel tehlikeli maddeler, çevrede kalıcı kirliliğe yol açabilmektedir. Bakımlarımızı daha çevreci bir düşünceyle gerçekleştirelim lütfen. Çünkü dünya hepimizin.

Otomobilin buzlu yolda kullanılması:

• Yola çıkmadan önce silecek lastiklerinin cama “yapışmamış”olduğunu kontrol ediniz.
• Klima sisteminin hava girişindeki karları temizleyiniz.
• Düşük hızda gidiniz.
• Eğer yollar karla kaplı ise, zincir kullanınız.
• Esas olarak motor frenini kullanınız ve kesinlikle sert fren yapmaktan kaçınınız.
• ABS sistemi olmayan otomobillerde fren yaparken, fren pedalına uyguladığınız basıncı değiştirerek tekerleklerin kilitlenmesini engelleyiniz.
• Aniden gaza basmayınız ve direksiyonu kırmayınız.
• Kışın, kuru görünen yollarda buzlu bölgeler olabilir. Bu sebeple, fazla güneş görmeyen, kenarlarında ağaçlık ve
• kayalık bölgeler bulunan yollardan geçerken, buzlar erimemiş olabileceğinden dolayı dikkatli olunuz.
• Önünüzde giden otomobil ile aranızda uygun bir mesafe bırakınız.
• Kar yüksekliğinin fazla olduğu yerlerde, motor çalışır halde uzun süre kalmayınız. Bu durum egzoz gazlarının yolcu kabinine girmesine sebep olabilir.

Sorularla kış lastikleri ve zincirler hakkında merak edilenler

Kış lastikleri ya da kar lastiklerinin diğer lastiklerden farkı nedir?

Kış lastiği ile ilgili RMA (Rubber Manufacturers Association) ve ASTM şartlarını sağlayan lastiklerinde resimdeki sembol kullanılır. Bu sembolü taşıyan lastikler, kış lastiğidir diyebiliriz. Yaz lastiklerinin malzemesi 7 °C ‘nin altındaki sıcaklıklarda sertleştiği için yola tutunması azalmaktadır. Kış lastiklerinin ise, özel profillerinin yanı sıra, üretildikleri malzeme daha yumuşaktır ve 7 °C’nin altındaki soğuk hava şartlarında kuru asfalt, kar ve buzda tutunmayı artırmaktadır. Kar lastiği diye adlandırılan lastik, fren özelliğinin yanında çekiş özelliği de artırılmış kış lastiğidir. Kauçuk Üreticileri Birliğinin (RMA) tanımlamasına ve ASTMnin test metoduna göre kış şartlarını temsil eden kaygan bir yolda yapılan çekiş kuvveti testinde referans lastiğin çekiş kuvvetinden en az %10 daha fazla çekiş kuvveti sağlayan lastikler kış lastiği sembolünün yanında M+S veya M S veya M/S işaretleri taşıyabilmektedirler.

Kış lastiği, kışın kar yağsın ya da yağmasın düşük sıcaklıklarda aracın yola tutunmasını artırmakta, aşırı buzlanma olmadığı sürece aracın kar üzerinde gitmesine ve durmasına olanak vermektedir. Özellikle kuru yoldan kaygan yollara ani girişlerde aracı yolda tutabilmektedir. Yaz lastiği ise aynı şartlarda ve özellikle ani zemin değişikliklerinde aracı yolda tutamamaktadır. Kış lastiğine göre çok daha erken ve sık kar zinciri takma ihtiyacı duymakta, zincir takıldığında yavaş gitmek ve kuru zeminde ise çıkarılmak zorundadır.

Dört mevsim lastiği ile kış lastiğinin farkı nedir?
“Dört Mevsim Lastiği” olarak da bilinen M+S lastikleri (M= Mud/Çamur, S = Snow/Kar) ancak kış lastiği sembolünü taşıyorsa M+S kış lastiği olarak değerlendirilebilir. Kış lastiği sembolünü taşımayan M+S lastiklerinin kar üzerinde fren mesafelerinin yaz lastiklerinden daha kısa, ancak kış lastiklerinden daha uzun olduğu saptanmıştır. Kış lastiği sembolünü taşımayan M+Snin kışın iyi bir kış lastiği, yazın da iyi bir yaz lastiği olamayacağı mutlaka bilinmelidir.

Kış lastiğinin araca takılmasında nelere dikkat edilmelidir?
Kış lastikleri dört tekerleğe de takılmalıdır, çünkü aracın en kısa mesafede durması hareket edebilmesinden daha önemlidir. İyi bir frenleme performansı ve kararlılık için 4 tekerlekte de kış lastiği şarttır. Sıcaklığın 7 °Cnin altında geçtiği yerlerde ambulans, itfaiye, belediye araçları, polis, jandarma, okul servisi, taksi gibi görev araçlarına ve tabii ki şehir içi ve şehirlerarası yolcu otobüslerine kar yağmadan, yollar buz tutmadan, henüz kışın başında iken kış lastiği takılmalıdır.

Araçlara takılması gereken kış lastiği araç üreticisinin önerdiği kış lastiği etiketine uygun olmalıdır. Burada belirtilen lastik etiketindeki hız endeksi dikkate alınmalıdır. Genellikle kış lastiklerinde müsaade edilen azami hız yaz lastiklerine göre daha düşüktür.

Genel Uyarılar:Kış lastikleri kullanmak isterseniz:
Bunları bütün dört tekerleklerde kullanın.
Lastik imalatçısının belirlediği maksimum hızları kesinlikle aşmayın.
Aracınızın lastiklerini, mutlaka lastik imalatçısının belirttiği lastik basıncında kullanın.

Not:Güvenlik nedenlerinden dolayı, lastik diş derinliği 2-3 mm’ye düştüğünde (kış lastiklerinde 4 mm) lastiklerin değiştirilmesi gerekir.

Lastik zincirlerinin kullanımında nelere dikkat edilmelidir?
Lastiğe zinciri takmadan önce, varsa jant kapaklarını çıkartarak çizilmelerini önleyin. Ayrıca zincir imalatçısının talimatlarını uygulayın. Başka lastik boyutlarında zincir kullanmayın. Yaklaşık 1.0 km sürdükten sonra zinciri yeniden sıkın.

Önemli notlar: Kar zincirlerinin kullanımı araç sürüşünü olumsuz etkiler.

• 50 km/h hızı veya zincir üreticisinin önerdiği hız sınırını, hangisi daha düşükse, aşmayın.
• Keskin dönüşlerden, tümseklerden ve çukurlardan kaçının.
• Tekerleğin bloke olmuş bir şekilde frenlenmesinden kaçının.
• SAE sınıfı zincirler kullanılmalıdır.
• Lastik zinciri kullandığınızda, araç hızınızı düşürün.
• Zincirin araca temas ettiğini duyuyorsanız derhal durun ve zinciri tekrar sıkın.
• Sürtme devam ediyorsa, kesilene kadar aracınızı yavaşlatın.