Fren testlerinde kullanılan atalet dinamometresi
Hidrolik ya da havalı frene sahip binek taşıtların testlerinde kullanılan ataletli dinamometreler; kaplanmış disklerin hızlı sürtünme katsayısı analizlerindenFMVSS 105 ya da 135 simülasyonlarına kadar çeşitli testlerin yapılması için kullanılan bir fren test ekipmanıdır. Dinamometrelerde; performans, dayanıklılık, kapasite ve gürültü testleri yapılan en yaygın testlerdir. OEM balata tedarikçileri ve kompanent üreticileri tarafından kullanılan atalet dinamometre prosedürlerinin çoğu (SAE, JASO, ISO, AK, FMVSS, JIS ya da özel) tek-uçlu dinamometrelerde gerçekleştirilmektedir.
Atalet dinamometresi, değişken hızlı bir atalet volanının kontrolünü yapabilen bir elektrik motorundan (daha spesifik olarak frenleri test edilecek taşıtın maksimum hızı ile ilgili olarak dönme hızını üreten) oluşur. Atalet dinamometrelerinin miline sabitlenmiş volanlar taşıt kütlelerinin aks miline indirgenmiş halini temsil eder. Atalet dinamometreler; ana tahrik ünitesi, atalet uygulama kısmı, fren kısmı, soğutucu hava sistemi, bilgisayar kontrol konsolu, test için fren kompanentlerinden ve sabitleme parçalarından oluşur. Ana tahrik ünitesi, taşıtın kinetik enerjisini simüle eden kütle ataletlerini hızlandırmak ve akabinde kütlenin hızını azaltmak ya da durdurmak için uygulanan frenlemeyi sağlar. Motor, sabit hızlı yokuş aşağı inişleri simüle etmek için frenlemelerde de kullanılabilir. Şayet fren dönmeksizin uygulanırsa, park freni kuvvetleri ölçülebilir. Ölçümlerde kullanılan sensörlerle; hız, tork, basınç, akışkanın yer değiştirmesi ve sıcaklık gibi parametreler ölçülebilir.
Kaynak: Abdullah DEMİR’in “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” (Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009) konulu doktora tezinden yararlanılmıştır.
