Elektronik kontrollü ısıtma-havalandırma sistemleri

Elektronik olarak araç kabin sıcaklığının ayarlanması sürücü ve yolcu konforu açısından önemlidir. Genelde klimalı veya klimasız araçlarda iç-dış ortam sıcaklıklarına bağlı olarak kabin sıcaklığı istenilen düzeyde ayarlanamaz. Bu da sürücü ve yolcu sağlığını tehdit eden veya en azından rahatsız eden bir durumdur. Klasik ısıtma-havalandırma ve klima sistemlerinde, kabin içi sıcaklığını sabit tutabilmek, motor soğutma suyu sıcaklığı, fan motoru devri, taşıt hızı, dış ortam sıcaklığı gibi birçok parametreye bağlı olduğundan mümkün değildir.
Elektronik kontrollü ısıtma-havalandırma sistemlerinde ise kabin içi sıcaklığı, etkili parametrelerin birçoğunun kontrol altında tutulmasıyla arzu edilen sabit kabin içi sıcaklığı elde edilebilmektedir. Aynı zamanda bu sistem ilk çalıştırmada kabin sıcaklığının, dış ortam sıcaklığına bağlı olarak hızla arttırılması veya azaltılmasını mümkün kılar.
Kabin içi ısıtma-havalandırma işlemleri, klasik veya elektronik sistemlerde sıcak hava kanalının bir musluk ile farklı oranlarda açma veya kapatma yöntemiyle çalışır. Elektronik kontrol sistemlerindeki temel fark elle kontrol edilen sıcak su musluğunun bir selenoid valfle kontrol edilmesidir. Selenoid valfin ne oranda açılıp kapanacağına, dış ve iç ortam sıcaklıklarını ölçen NTC tip sıcaklık sensörlerinden gönderilen giriş bilgileri doğrultusunda Elektronik Kontrol Ünitesi (ECU) karar verir. İç ortam sıcaklığı ve ısıtıcıdan sonra içeri üflenen havanın sıcaklığı (havalandırma kanalı içindeki sıcaklık sensöründen) bilgileri ECU'ne gelerek değerlendirilir ve sıcak su musluğunu kontrol eden çıkış elemanına (selenoid valf) ECU tarafından kumanda sinyali gönderilir.
Aynı sistem havalandırma amaçlı çalıştırıldığında, fan tarafından üflenen havanın akış hızı ve kabin içi hava dağılımı (ön cama, ortaya, ayaklara) önemlidir. Sürücü tarafından hava dağılımı seçenek tuşlarına basıldığında ilgili pozisyon devreye girmektedir. Eğer buz çözme gibi durumlarda sadece ön cama üfleme seçeneği seçilmişse sistem fanı maksimum devirde çalıştırmaktadır. Bu eylemler daha fonksiyonel sistemlerde, sensör sayısı arttırılarak sürücünün tuşlara dokunma ihtiyacını en aza indirgeyecek şekilde otomatik olarak gerçekleştirilmektedir.
Kaynak: Doç. Dr. Metin GÜMÜŞ, Oto ElektroniğiDers Notları, 2009-2010.

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir