ASR (Anti Slip Regulation – Çekiş Kontrol Sistemi) nedir ve nasıl çalışır?

 
ASR’nin teorisi temelde ABS ile aynıdır. Her iki sistemin de ana parametresi yol-lastik sürtünme katsayısıdır ve her ikisi de yol ile lastik arasındaki doğrusal kuvveti sürtünmenin izin verdiği seviyede tutarak lastiğin yol üzerinde kaymasını önlemektir. Frenleme esnasında bu kuvvet ileri yönde oluşmakta ve bu esnadaki bir kayma hadisesi kızaklama olarak adlandırılmakta idi. Patinaj ise tam tersine, gaza basıldığında tekerlek yüzeyinde oluşan geri yöndeki kuvvetin, yol ile lastik arasındaki sürtünme eşiğini aşmasıyla oluşan kayma durumudur. Frenleme ile arasındaki tek fark, yola etki eden kuvvetin yönü olduğundan, ABS’de anlatılan prensipler burada da aynen geçerlidir.
ASR sistemi, uygun olmayan yol koşullarında bile çekişi, hızlanmayı ve dik rampaları tırmanmayı kolaylaştırır ya da mümkün kılar. ASR sistemi normal koşullarda sürekli açık tutulmalıdır. Sadece tekerleğin patinaj yapmasının istendiği özel durumlarda ASR sistemi devre dışı bırakılabilir. ASR sadece elektronik gaz pedalı ile bağlantılı çalışır ve ABS’nin kompanentlerini kullanır. ASR tekerlere giden güç akışını azaltarak lastiklerdeki patinajı azaltır.
ASR, ESP’nin tamamlayıcı sistemi olup, fren ve motor kontrolü aracılığı ile her hızda çekişin optimum seviyede muhafaza edilmesini sağlar. ABS sensörleri tarafından hesaplanan tekerlek devir sayısına göre sistem kayma derecesini hesaplar ve tutuşu tekrar temin etmek amacı ile iki ayrı kontrol sistemini devreye sokar. Aşırı güç talebi her iki çekiş tekerleğinin de patinaj yapmasına yol açtığı durumlarda -örnek olarak aquaplaning veya bozuk, karlı ve ya buzlu satıhlarda gaz verildiğinde-, jiklenin açılma açısını kısarak ve dolayısı ile hava girişini düşürerek motorun torkunu azaltır. Eğer tek bir tekerlekte patinaj meydana gelmiş ise -örnek olarak ivmelenme veya yükün dinamik değişimleri sonucunda virajın iç kısmında kalan tekerlek-, sürücünün fren pedalına müdahalesine gerek kalmadan otomatik olarak frenlenir.
Çekiş kontrol sistemi; ASC (Automatic stability control), ASC+T (Automatic stability control + traction), TCS (Traction control system) ve TC (Traction system) gibi adlandırmalarla da kullanılmaktadır.
 

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir