Araçlarda neden dört çeker kullanılır?

4WD sisteminin kullanımındaki başlıca sebep, aracın toplam çekişinin geliştirilmesidir. Çekiş kavramı, tekerleğin zemine karşı uygulayabildiği azami sürüş gücü miktarı olarak tanımlanmaktadır. Dört tekerlekten çekiş sisteminin başlıca avantajı, tekerleklerin zemine uygulayabildiği dikey güç miktarının ikiye katlanma potansiyelidir. Bu durum düşük sürtünme seviyesine sahip yol yüzeyleri (örn. karla kaplı bir yol) gibi durumlarda yardımcı olur.

AWD sistemine göre fiyat avantajına sahip kısmi dört çekerin kusuru, sürtünme katsayısı çok olan bir yol üzerindeyken 4WD modunda sürülmemesinin gerekliliğidir. Merkezi diferansiyel olmadığından dolayı, tüm aktarma organları bu koşulda gerilim altına girerek, aşınma ve gürültü meydana getirir. Sürekli dört tekerlekten çekiş sisteminin kısmi dört çekerden temel farkı, dört çeker özelliğin devreden çıkarılamamasıdır. Merkezi diferansiyel ile donatılmayan, fakat ön ve arka diferansiyele sahip araçlar, kaygan yollar gibi belirli koşullar altında sadece 4WD modunda kullanılmalıdır. Bu nedenle bu gibi sistemlere kısmi 4 tekerlekten çekiş sistemi denir. Bu tipteki araçların 4WD modunda kuru asfalt zeminde kullanılması, tekerleklerde ve aktarma organlarında yüksek gerilime yol açabilmekte.

Not: Bu sistemler kullanıldıklara araçlara göre farklılıklar gösterebilir…

Konuyla ilgili temel kavramlar:

Arkadan itişli araçlar: Arkadan itişliaraçlarda; motor gücü, yönlendirme tertibatı olmayan arka dingilde bulunan tekerleklere aktarılır. Ayrıca araç arkadan itildiği için kararlı gidişi yoktur.

Önden çekişli araçlar: Bir cismin kararlı, dengeli ve düzgün ilerlemesi istendiğinde onu itmek yerine çekmek düşünülür. Otomobil imalatçıları, araştırmalar sonunda önden çekişin üstünlüğünü kabul etmişlerdir. Transversal/Enine motorlar, araç eksenine dik olarak yerleştirilirler. Motorun enlemesine yerleştirilmesi, motorun az yer kaplamasına ve yolcu bölümünün daha geniş imal edilmesine olanak verir.

Sürekli dört çeker (AWD): İki tekerlekten çekişli (2WD) araçlara göre, özellikle viraj alırken çeşitli avantajlara sahiptir. İki tekerlekten çekişli araçlarda dengesizlik görülmesi olasılığına karşın, gücün tüm tekerleklere iletildiği dört tekerlekten çekişli araçlarda, dönüşlerde önden kayma veya arkadan kayma oluşmaz.

Dört tekerlekten çekiş: Dört tekerlekten tahrikli sistemler; kısmi (Four Wheel Drive – FWD, 4WD) ve daimi dört tekerlekten tahrikli sistemler (All Wheel Drive – AWD) olarak ikiye ayrılır. Bu sistemlerde motordan gelen giriş torku vites kutusu vasıtasıyla merkezi diferansiyele iletilir. Dört tekerlekten çekişin faydasını anlamak kolaydır. Eğer araç iki tekerlek yerine dört tekerlekten tahrik ediliyorsa boylamasına kuvveti potansiyel olarak iki katına çıkar. Herhangi bir 4WD sisteminin temel parçaları; iki diferansiyel [ön ve arka] ve bir transfer kutusudur. Bunlara ilave olarak manüel işletilen sistemlerde kilitleme parçaları ve her iki sistemde mevcut çekişi iyileştirmek için kullanılan ileri elektronik devre elemanlardır.

Symmetrical AWD: Açılımısimetrik sürekli dört tekerlekten çekiş sistemi”dir. Neden önden çekiş ya da arkadan itiş değil? Çünkü her koşulda keyifli bir sürüş ve güvenlik hissini bir arada sunabilen ve motor gücünün iki tekerlek yerine dört tekerleğe eşit olarak aktarılabildiği bir sistem yaklaşımıdır simetrik AWD.

Dr. Abdullah DEMİR

1973 yılında Trabzon’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Trabzon’da tamamladı. 1992 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümünü kazandı. 1996 yılında Otomotiv Öğretmeni olarak mezun oldu. 1999 yılında yüksek lisansını tamamladı. 1997-2000 yılları arasında Marmara Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde “Fren Disklerine Uygulanan Kaplamaların Frenleme Performansına Etkisinin Deneysel İncelenmesi” konulu tez çalışmasıyla doktor oldu. Demir, İBB - İstanbul Otopark İşletmeleri (İSPARK) AŞ’de sırasıyla, Teknik İşler Şefi, İşletmeler Müdürü, Etüt Plan ve Proje Müdürü, Etüt ve Planlama Müdürü olarak çalıştı. 2011 yılında Marmara Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak göreve başladı. Başta otomotiv olmak üzere, güç aktarma organları, alternatif yakıtlar, ulaşım ve otopark yönetimi alanlarında ulusal ve uluslararası dergilerde, kongre ve sempozyumlarda yayımlanmış makale çalışmaları bulunmaktadır. Ayrıca “Güç Aktarma Organları”, “Otopark Uygulamalarında Teknoloji, Çevre ve Emniyet Faktörleri”, 40 bin kelimelik “Otomotiv ve Temel Teknik Bilimler Sözlüğü”, 11 bin kelimelik “Sistem Sistem Otomotiv Teknik Terimler ve Terminolojiler Sözlüğü”, 2500 kelimelik “Otopark Endüstrisi Sözlüğü” gibi yayınları da bulunmaktadır. www.otoguncel.com web sitesinin editörlüklerini yürüten ve wushu spor dalında uluslararası hakem olan Demir, evli ve iki çocuk babasıdır.

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir