Türk mühendislerden “akıllı trafik sistemi”

ODTÜ Teknokent’te genç yazılım mühendisleri,
kavşaklardaki dört yönden gelen araç sayısına göre, kavşaktaki hangi
trafik lambasının yeşil, hangisinin kırmızı yanacağına en verimli çözümü sunan
Akıllı Trafik Sistemi’ni geliştirdi.

Sistem, trafiğin yoğun saatlerinde sürücülerin
sıklıkla şikayet ettiği kırmızı ışıkta bekleme süresini, en iyi senaryoları
sunarak büyük oranda azaltıyor.

Türkiye’de ilk
olarak Antalya’da uygulamaya konulan sisteme eklenen yeni teknolojiler
sayesinde trafik ışıkları ambulans ve itfaiye araçlarının siren sesine de
duyarlı hale geldi; bu araçlar geçtiğinde ışıklar otomatik olarak yeşili
gösteriyor.

ODTÜ Teknokent’te faaliyet gösteren ISSD’de sistem
mühendisi Çağrı Yüzbaşıoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, nüfus artışına
paralel olarak trafikteki taşıt sayısının da her geçen gün arttığına dikkati
çekti.

Taşıt kullanımının artmasıyla birlikte, özellikle
büyük şehirlerde, yoğun trafiğin ortaya çıkardığı birçok sorunun acilen önüne
geçilmesi gereken bir hal aldığına işaret eden Yüzbaşıoğlu, trafik
yoğunluğunun, ulaşım süresinin artmasına, fazla yakıt tüketilmesiyle yüksek
enerji maliyetlerine ve egzoz gazı salınımıyla çevre kirliliğine sebep olduğunu
anlattı.

Türkiye’de trafik ışıklarının sadece zaman ayarlı olarak
çalıştığını belirten Yüzbaşıoğlu, bu durumun araçların trafikte daha uzun
kalmasına sebep olduğunu, zaman kaybına yol açtığını, yakıt tüketimini
arttırdığını ve çevreyi olumsuz etkilediğini söyledi.

Genç Yazılımcılardan Trafiği Rahatlatan Teknoloji

Yüzbaşıoğlu, uzun süren ARGE çalışmaları sonucunda
trafik ışıklarının bulunduğu ve kavşaklardaki trafik yükünü rahatlatma amacıyla
“Akıllı Trafik Sistemi”ni geliştirdiklerini bildirdi.

Sistemin, kavşağa bağlı her yön için, bir veya birkaç
kamera o kameraya ait bir görüntü işleme kartı ve verileri toplayan bir
yazılımla çalıştığını anlatan Yüzbaşıoğlu, merkezi ünitede toplanan verilerin
de işlenerek trafikte bekleme süresini en aza indirgeyen bir uygulamayı hayata
geçirdiğini belirtti.

Sistemdeki araç sayım modülünün, görüntü tabanlı
olarak, herhangi bir yol kesitinden geçen araçların 7 gün 24 saat süreyle her
türlü hava koşulunda sayılabilmesini ve elde edilen sayım sonuçlarının CENTRIS
modülüne iletilmesini sağladığını bildiren Yüzbaşıoğlu, sistemin bir sayısal
kamera, yüksek işlem gücüne sahip bir görüntü işleme kartı ve bir kablosuz
iletişim modülünden oluştuğunu anlattı.

Yüzbaşıoğlu, sisteme ilişkin şu bilgileri verdi:

“Görüntü tabanlı bir Akıllı Kavşak Yönetim Sistemi
olan ATS, kavşaklardaki araç yoğunluğu ve ortalama araç hızı gibi verileri
kullanarak trafik ışıklarının yönetilmesini sağlar. Sistemin merkezi olarak
nitelenen CENTRIS modülü, kavşağa yerleştirilen tüm Araç Sayım Modülleri ile
iletişim halindedir. Araç sayım modüllerinden elde edilen, araç yoğunluğu ve
ortalama araç hızı gibi veriler, CENTRIS merkezi işlem birimine iletilir.
CENTRIS, üzerinde çalışan ve kavşağa özel olarak geliştirilmiş olan
optimizasyon algoritmaları sayesinde, kavşağa bağlı yönlerden hangisine yeşil
ışık yakılacağını belirler. Bu bilgiyi Kavşak Kontrol Cihazına uygun bir
komut ile göndererek, kavşağın dinamik olarak yönetilmesini sağlar. CENTRIS,
basit anlamda, kavşaktaki, Kavşak Kontrol Cihazına arayüzü bulunan bir
endüstriyel bilgisayar ve bu bilgisayara bağlı olarak çalışan GPRS ünitesinden
oluşur.”

“Siren Seslerini De Tespit Ediyorlar”

Sistemin önemli bir özelliğinin de “Akustik Tabanlı
Siren Sesi Dedektörü” sayesinde, kavşağa yaklaşmakta olan ambulans ve itfaiye
araçlarına geçiş önceliği vermesi olduğunu dile getiren Yüzbaşıoğlu, “Bu
amaçla sisteme entegre edilen parçacık hızına duyarlı akustik sensörler,
kavşağa yaklaşmakta olan ve siren sesi yayan taşıtların yönünü belirlemekte ve
anlık olarak kavşaktaki sinyal düzenini değiştiriyor. Böylece, ambulans ve itfaiye
araçlarının kavşaklardan geçişi esnasında yaşanan karmaşa en aza indiriliyor ve
bir o kadar önemlisi bu kısa süreçte yaşanan kazalar önlenebiliyor” diye
konuştu.

Bunlarla birlikte, sistemin sürekli olarak ürettiği
trafik verilerinin, Ulaşım Ana Planı’nın oluşturulması için kullanılabileceğine
dikkati çeken Yüzbaşıoğlu, ayrıca istendiğinde tüm bu verilerin Trafik Kontrol
Merkezi gibi uzak bir noktaya aktarılabildiğini söyledi.

Yüzbaşıoğlu, sistemin uzaktan erişime açık
mimaride olması sayesinde de kavşakların acil durumlarda Trafik Kontrol
Merkezleri tarafından uzaktan kumanda edilmesine de imkan sağladığını bildirdi.

İlk Uygulama Antalya’da Başlamıştı

Yüzbaşoğlu, projeleri kapsamında ilk sistemin
Antalya’daki Mevlana Kavşağı’na kurulduğunu söyledi.

Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından halen 5
kavşakta uygulanan Akıllı Trafik Sistemi (ATS) ile bu kavşaklarda ortalama araç
bekleme süresinin yüzde 40 oranında azaltıldığını, ambulans ve itfaiye
araçlarının öncelikli geçişinin mümkün hale getirildiğini belirten Yüzbaşıoğlu,
ilk sistemin kavşağa yerleştirilmesinden bu yana geçen 6 aylık sürede, daha
önceki 6 aylık periyoda göre kavşakta meydana gelen hasarlı kaza sayısında üçte
bir oranında azalma görüldüğüne dikkati çekti.

Sistemlerin, şehir genelinde daha fazla noktada hayata
geçirilmesi için çalışmaların da sürdüğünü anlatan Yüzbaşıoğlu, projenin bundan
sonraki adımının kavşakların koordineli olarak yönetilmesini mümkün kılmak
olarak belirlendiğini ifade etti.

Akıllı Trafik Sistemi’nin bütün sinyalizasyon
sistemlerine uyumlu olduğunu ve uygulandığı noktalarda, özellikle iş çıkışı
saatlerinde trafikte kaybedilen zamanı ve yakıt harcamasını önemli ölçüde
azalttığını belirten Yüzbaşıoğlu, şunları kaydetti:

“Işıklı kavşaklara bu sistemin yerleştirilmesiyle
birlikte trafik sorununun çözümüne katkıda bulunulmaktadır. Sistemin devreye
alınmasıyla birlikte sürücülerin trafikte kaybettiği zaman yaklaşık yüzde 40
oranında azalmıştır. Bu sayede sürücülerin trafikte geçirdiği süre azalarak hem
sürücü psikolojisine hem de iş hayatına olan olumsuz etkileri minimize
edilmiştir. Ayrıca, mevcut istatistikler incelendiğinde, sistemin uygulandığı
ışıklı kavşaklarda, kırmızı ışık ihlallerinin ve meydana gelen kazaların
sayısının da azaldığı görülmektedir.”

Projenin geliştirilmesi aşamasında, yurt içi özel ARGE
kuruluşları, üniversiteler ve yurt dışı çözüm ortakları ile işbirliklerinin
geliştirildiğini ifade eden Yüzbaşıoğlu, üniversitelerden de akademik destek
alındığını ve bu çerçevede İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi
Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim dalından trafik etüdü ve planlaması gibi
konularda akademik desteğin sağlandığını kaydetti.

Yüzbaşıoğlu, ayrıca Bilkent Üniversitesi, Orta Doğu
Teknik Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nden de yazılım geliştirme
aşamalarında destekler sağlandığını söyledi.

Sistem mühendisi Yüzbaşıoğlu, Uluslararası
INTERTRAFFIC Altyapı, Trafik Yönetimi, Yol Güvenliği ve Park Sistemleri Fuarı
kapsamında düzenlenen 2011 yılı Kentiçi Trafik Güvenliği, Toplu Ulaşım
Çözümleri ve Akıllı Ulaşım Sistemleri’ne yönelik proje yarışmasında ikincilik
ödülü aldığını sözlerine ekledi.

Kaynak: AA’dan alıntılanan Haber7’de 02 Eylül 2011 tarihinde yayımlanan “Türk mühendislerden akıllı trafik sistemi” haberinden alınmıştır.